Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги хамидов мухамадхан

 
1 Умумий қисм 
Курс лойиҳаси таркиби. 
 
1. Тушунтириш хати 25-30 варақ бўлиб, қуйидагилар баѐн этилиши керак: 
2. Фермер хўжалиги жойлашган худуднининг қисқача табиий иқлим 
шароитлари (чегараси, иқлими, рельефи, тупроқнинг геологияси ва 
гидрогеологияси). 
3. Фермер хўжалигининг ички суғориш тармоқлари тавсифномаси ва уни 
ишлатиш шартлари (суғориш тармоқлари узунлиги, суғориш 
участкаларининг жойланиши, каналларнинг кўндаланг кесими, сув сарфи, 

---

187 
ФИК ва бошқалар). 
4. Ер фонди тавсифномаси ва территорияни ташкиллаштириш (экин турлари 
бўйича майдонлар, дахлсиз майдонлар, қишлоқ ўлчамлари ва бошқалар). 
5. Алмашлаб экиш схемаси. 
6. Лойиҳавий суғориш техникаси ва технологияси. 
7. Каналларнинг ҳисобий сув сарфлари. 
8. Сувдан фойдаланиш бирикмаларини тайинлаш. 
9. Фермер хўжалигининг ички суғориш тармоқларида хисобий сув 
сарфларини аниқлаш. 
10. Гидравлик ҳисоби. 
11. Лойиҳалаштирилаѐтган канал бўйича ер ишлари ҳажмининг солиштирма 
кўрсаткичлари асосида умумий иш ҳажми. 
12. Тармоқларда гидротехник иншоотларни жойлаштириш. 
13. Ватманга горизонталлари билан 1:10000 миқѐсида фермер хўжалигининг 
режаси чизилиб унда суғориш тармоқлари ҳамма лойиҳалаштирилаѐтган 
тадбирлар кўрсатилади. 
14. Миллиметр қоғозида 1:200 миқѐсида битта суғориш участкасининг 
режаси муваққат суғориш тармоқлари билан кўрсатилади. 
 
Кириш. Қишлоқ хўжалигига, жумладан, суғориш ишларига оид 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президентининг 
Фармонлари, 
Вазирлар 
Маҳкамасининг қарорлари, шунингдек, ушбу ишдан қўйилган мақсад вазифа ва 
ечиладиган ишлар қисқача ифодаланади. 
Суғориш ҳудудининг табиий иқлимий шарт-шароитлари. Бу бўлимда 
фермер хўжалиги жойлаштириладиган ҳудудни рельефи, иқлими, ер усти ва ер 
ости сувлари тупроқ – мелиоратив шарт-шароитлари қисқача баѐн этилади. 

---

188 
Жумладан: рельефда-рельефнинг қулай, ноқулайлиги, ер белгиларини 
қийматлари, ўртача нишаблик қиймати ва унинг йўналиши, сув айиргич ва сув 
йиғғичларни мавжудлиги; 
Иқлимда – иссиқ даврларнинг давомийлиги, иссиқ ҳароратлар йиғиндиси, 
энг иссиқ ва энг совуқ ойлар ва ҳароратлар, иқлимий кўрсаткичлар жадвали, 
иқлимни йил давомида ўзгаришининг таҳлили, ѐғин миқдори ва уни тақсимоти, 
шамолнинг ўртача кучи, йўналиши ва қайтарилиши; 
Ҳудуд жойлашган маълум бир метеорологик станцияси бўйича иқлимий 
тавсифномасиз ер усти ва ер ости сув манбаларининг мавжудлиги, уларни тури, 
бошқарилганлиги фермер хўжалигига нисбатан жойлашганлиги, ер ости 
сувларини ҳосил бўлиши, уларнинг чуқурлиги ва минераллашганлиги; 
Тупроқ-мелиоратив шарт-шароитларда эса тупроқнинг механик таркиби, 
унумдорлиги, ҳосил бўлиши, шўрланган, шўрланмаганлиги, сизот сувлари 
билан алоқадорлиги қисқача ѐритилади. 
Табиий-иқлимий шарт-шароитларни таҳлилига кўра хулоса қилинади. 
Хулосада мазкур ҳудудда техник экинларни етиштириш имконияти ва бунинг 
учун амалга ошириладиган ишлар туркуми келтирилади.