Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон Давлат университети «Умумий физика» кафедраси

4. Уч фазали асинхрон двигателнинг ишлаш принципи.
Статорда ҳосил бўлган айланувчи магнит майдон ротор симларини кесиб ўтиб электрмагнит индукция қонунига кўра, унда ЭЮК ҳосил бўлади.




N



S

Бу ЭЮК таъсирида ўрамда индукцион ток ҳосилбўлади. Ток ва йўналиш бир хилбўлади. Чап қўл қоидасидан фойдаланиб токни ўтказгичга таъсир этувчи куч йўналиши аниқлаш мумкин. Бу йўналиш айланувчи магнит майдон йўналишига мос келади. Лекин ротор айланиши майдон айланишидан кечикади яъни кичик частота билан айланади, чунки роторни унинг айлантирувчи момент ҳосил қилишларида аввало индукцион токни юзага келтирувчи ЭЮК ҳосил қилиниши керак. Агар майдон частотаси билан айланиш частотаси бир хил бўлиб қолса, ротор чулғамларини индукцияси доимо бир хил бўлган майдон кесиб ўтади. Бунда чулғамда ЭЮК ҳосил бўлмайди.

Роторнинг айланиш частотасини - ,майдоннинг айланиш частотаси - деб олинса, қуйидаги нисбат ҳамма вақт ўринли бўлади ва муносабат
(1)
силжиш деб аталади. Силжиш ротор айланишини статор айланиш майдонидан кечикишини характерлайди. Силжиш одатда % ларда берилади. Одатда асинхрон двигател учун оралигида бўлади. (1) дан ротор айланиш частотаси бўлиши келиб чиқади ва унга асинхрон частота дейилади.
Маълумки майдон айланиш частотаси қуйидагича эди:

Шундай қилиб, асинхрон частота қуйидагича бўлади:
Агар бўлса, ва Р = 1 да
P = 2 да
P = 3 да
Шундай қилиб, статорнинг майдонининг частотасига га - синхрон частота, роторнинг айланиш частотасига га - асинхрон частота дейилади.