Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги физика-математика

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ
ВАЗИРЛИГИ
ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА
ФАКУЛЬТЕТИ
МЕҲНАТ ТАЪЛИМИ ЙЎНАЛИШИ
17/12-ГУРУҲ ТАЛАБАСИ
ИКРОМОВА КОМИЛАНИНГ
МЕТАЛЛАРНИ КЕСИБ ИШЛАШ АСБОБЛАРИ ВА СТАНОКЛАРИ ФАНИДАН
МУСТАҚИЛ ИШИ
Бажарди: Икромова К
Қабул қилди: Файзиматов Б.Н.

Фарғона 2020

Режа:

1.Умумий тушунчалар.

2.Тезкесар пўлатлар.

3. Металлокерамик қаттиқ қотишмалар.

1.Умумий тушунчалар.
Кесувчи асбобларнинг ишчи қисмини тайёрлаш учун углеродли, легирланган ва тезкесар асбобсозлик пўлатлари, металлокерамик қаттиқ қотишмалар, минералокерамик материаллар, олмослар қўлланилади. Асбобсозлик материалларига қўйилган талаблар қаторига қаттиқлик, ейилишга чидамлилик иссиқ-бардошлик, мустаҳкамлик, қовушқоқлик ва механик ишлов берилиш хусусиятлари киради. Ейилишга чидамлилик ва иссиқ-бардошлик каби хусусиятлар иссиқлик ўтказувчанликка қобилияти билан аниқланади.
Кесувчи асбобларнинг қаттиқлилиги Роквелл ўлчов асбобида ўлчанади. Бунда олмос конусни Р = 150 кгк ≈ 1500 Н ( С шкала) ёки Р = 90≈ Р = 900 Н (А шкала ) куч билан босиш керак.
Ейилишга чидамлилик И, маълум бир m массани йўқотишга сарфланган А ишни шу массага нисбати сифатида ифодаланади:

Иссиқликбардошлик, материал қатиқлигини қизишдан сўнг пасайиши билан боғлиқ ҳолда тавсифланади.
Ейилишга чидамлилик кесувчи асбобнинг маълум механик ишлов бериш даврида ўз расми ва ўлчамларини сақлаб қолиши билан тавсифланади.
S-жадвалда иссиқликга бардошлик ҳарорати ва бир қатор асбобсозлик пўлатларнинг маркалари берилган.(5-жадвал).
Жадвал 5

Пўлат маркаси	У12	9XC	Р9 Р6М3	Р18 Р6М5	Р18К10	Р9К10	Р18К20
Иссиқбардошлик,^0С	275	325	620	620	670	670	670

Мустаҳкамлик-эгилишдаги мустаҳкамлик s_в чегараси билан тавсифланади ва қуйидаги бирликда ўлчанади. Н/м² (кгк/мм²).

Зарбавий қовушқоқлик махсус қурилма бўйича аниқланади ва дж/м² (кгк×м/см²) да ўлчанади.
Санаб ўтилган сифатлардан ташқари асбобсозлик материали технологик бўлиши керак, яoни механик ишланувчанлиги яхши бўлиши керак.
Тобланувчанлик, углеродсизланишга мойиллик, совуқ ва иссиқ холатлардаги пластиклик, тиғли ва абразив кесувчи асбоблар билан ишлов бериш имконияти ва бошқалар технологик мухим кўрсаткичлар ҳисобланади.