Номинал кучланиш, В ……………………………………..U1ном Номинал айланиш тезлиги, айл/мин…………………n2ном Статорнинг номинал токи, А………………………………U1ном Максимал момент, Н.м ………………………………………Ммах Ўта юкланиш коэффициенти ………………………………
Ротор чўлғамининг актив қаршилиги, Ом ……………r2 Ротор занжиридаги қўшимча қаршилик, Ом ……….rкуш Лаборатория қурилмаси таркибига кирадиган қолган машиналарнинг қийматлари № 27 ишда берилган.
И с р о ф м о м е н т и н и н г г р а ф и г и. Асинхрон электр двигатели валидаги момент (28.13) бўйича хисобланади: М2 = Мюм1 М, яoни ЮМ1 юклама маши-насининг моменти қиймати қўлланади:
Мюм1 = 9,55 Рнм/n2 = 9,55 Uюм · Iюм /n2 Йўқотишлар моментини қийматларини аниқлаш) мақса-дида тажриба ўтказилади ва шунга кўра М = f (n2) графиги қурилади. Тажрибани ўтказиш тартиби № 28 ишда берилган. Бунда n2 айланма тезлигини рухсат этилган қиймати 1,25n1 дан ортмаслиги зарур.
М е х а н и к х а р а к т е р и с т и к а с и н и қ у р и ш у ч у н т а ж р и б а в и й қ и й м а т л а р н и о л и ш. Дастлаб лаборатория қурилмаси тажрибага тайёрланиши керак. Ўқитувчидан рухсатни олиб қуйида-гиларни бажариш лозим:
а) Р1 рубилник ва П2 қайта улагич уланади. Реостат rрr ва потенциометр Rп орқали ЮМ1 ва ЮМ2 машиналарнинг қўзьатув токлари ўрнатилади;
б) Р2 рубилникни улаш натижасида асинхрон машина юргизилади;
в) П1 қайта улагич ёрдамида М электр двигатели кичик кучланишига U1 эга бўлган уч фазали тармоққа улана-ди (бунда аввал ростланадиган реостат РР нинг сургичи катта қаршиликни белгилайди); двигател тўла юргизилгандан сўнг реостат қаршилиги тамоман чиқариб юборилади (rкуш = 0);
г)Rп потенциометри ЮМ2 юк машинанинг қўзьатув токини ростлаб беради, керак бўлганда токнинг қутблари ўзгартирилиб ЮМ1 ва ЮМ2 юклама машиналарнинг якорларидаги кучланишни қиймати ва ишораси бўйича тенглаштирилади, сўнг К2 калитини улаб ЮМ1 ва ЮМ2 машиналарнинг якор занжирлари ўзаро уланади (ушбу занжирдаги ток нолга тенг).
Тайёргарликдан кейин табиий механик характеристикани қуриш учун қийматларни олишни бошлаш керак. Бунинг учун қуйидаги кетма-кетликда тажрибани олиб бориш лозим: ЮМ2 машинанинг қўзьатув токи оширилади, натижада ЮМ1 машинаси двигател режимида ишлайди ва асинхрон двигателнинг М роторини харакатга келтиради ва айланма тезлиги n2 n1. Бундай шароитда М электр двигателнинг генератор тўхтатиш режими хосил бўлади ва актив энергия тармоққа қайтарилади. Тезлик рухсат этилган қийматигача (n2 = 1,25n1) ортирилади ва қийматлар ўлчов ускуналари кўрсатмалари бўйича ёзиб олинади. Кейин эса ЮМ2 машинанинг қўзьатув токи пасайтирилади. Оқибатда n2 тез-лиги секин аста пасаяди ва n20 = n1 қийматигача етади. Двигателнинг тезлигини кейинги пасайиши хисобига электрдвигател двигател режимига (асосий) ўтади. Тезликни пасайтириш давом этади ва n2 = 0 қийматигача етказилади. Шунда қисқа туташув режим хосил бўлади. Сўнг П2 қайта улагич бошқа холатига ўтказилади ЮМ2 нинг қўзьатув токи йўналиши ўзгаради ва ушбу ток қийматини ошириш бош-ланади. Натижада юклама машиналарнинг якор занжир-ларидаги ток йўналиши ўзгаради ва ЮМ1 машина двигател режимига ўтиб М электр двигателни ротори ўзининг двигател режимида айланиш йўналишига тескари томонга айланади. Оқибатда М электр двигател тескари уланишли тўхтатиш режимига ўтади, яoни статор майдони ва роторни айланиш йўналишлари қарама-қарши бўлиб электр двигателни электромагнит моменти тўхтатиш хусусиятга эга. ЮМ2 машинанинг қўзьатув токини ошириб бориш статор токи рухсат этилган қийматига еткунча олиб борилади. Тажриба двигателини ўрганилаётган хар қайси режими учун 4-5 ўлчов қийматлари олиб борилади ва 4.1- жадвалига киритилади.
Бунда М электр двигателни пасайтирилган кучла-нишдаги U1 қиймати (28.13 да аниқланади). Генератор режи-ми учун 28.13 қўллашда ифодадаги М олдида минус ишораси, двигател режими учун эса плюс ишораси қўйилади.
