Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети педагогика факультети

2. 2. Антверпендан – Стокольгача (11936 йил) бўлган
Олимпиада ўйинларини дўнё мамлакатлари ўртасидаги
тинчлик, дўстлик алоқаларини ўзига хос
хусусиятлари

Биринчи ва иккинчи жаҳон урушлари ўртасидаги даврда ўтказилган олимпиада ўйинлари. Антверпендан – Берлингача (Антверпен 30 апрель – 12 сентябрь 1920 йил) 1920 йилда урушдан кейинги даврдаги биринчи олимпиада ўйинлари бўлиб ўтди. Бу ўйинлар Бельгия пойтахти Антерпен шаҳрида ўтказилди.7-олимпиада ўйинларида 29 та мамлакатдан 2607 нафар спортчи (шу жумладан 63 нафар аёллар) иштирок этиб, спортни 22 тури бўйича беллашдилар. Уруш натижасида етказилган зарар ҳамда иқтисодий қийинчиликлар ўйинларни тайёрлаш ва ўтказишга таъсир қилди. Бельгия хукумати зарур бўлган спорт иншоотларини курушга етарлик даражада маблағ ажрата олмади. Спорт иншоотлари спортчилар орасида тўпланган маблағлар ва айрим бойвачча мурувват кўрсатган капиталистлар ҳисобига қурилди.

1920 йилда бўладиган олимпиада ўйинлари(ҳисоб бўйича 7 – олимпиада ўйинларига) халқаро аҳвол кескинлашиб кетган бир вақтда тайёргарлик ишлари амалга оширилди. Биринчи марта 7 олимпиада ўйинларида беш карра спортчиларнинг бирлигида дўстлигини символи-бешта халқали олимпиада байроғи хилпиради.
Бир- бирига чирмаштирилиб қўйилган бешта олимпиада байроғи халқасидан ҳаво ранг – Европани, сариқ ранг – Осиёни кўк ранг – Австралияни, қизил ранг – Американи ва қора ранг – Африкани англатар эди. Аммо, биринчи жаҳон урушини оловини ёқишга сабабчи бўлган Германия ва унинг урушдаги иттифоқчиларнинг(шу жумладан Россия)спортчилари олимпиада ўйинларига қўйилмади.
Олимпиада дастуридан арқонга осилиб чиқиш ва арқон тортиш спорт турлари бутунлай чиқариб ташланди. Бу олимпиада ўйинларида урушда қатнашмаган ёки унда кам зарар кўрган мамлакатлар спортчилари яхши муваффақиятларга эришдилар. АҚШспортчилари енгил атлетикадан ўтказилган мусобақаларда энг юқори кўрсаткичларни қўлга киритдилар. Бу ўйинда таниқли фин югурурувчиси Паво Нурми биринчи марта ўз маҳоратини намойиш қилди. Англия спортчилари ўрта масофа бўйича ўтказилган мусобақаларда яхши кўрсаткичларни қўлга киритди.
Сузишдаэнг кўп медални АҚШ спортчилари олди. Италия спортчилари гимнастика бўйича биринчи ўринни эгалладилар. Футбол бўйича олтин медаль Бельгияликларга тегди.
Франция ва Швеция спортчилари классик ва эркин кураш мусобақаларида энг кўп олтин медални олдилар. Олимпиада ўйинларида 13 та янги олимпиада рекорди ўрнатилди, шундан6 таси жаҳон рекордидан юқори эди. Қўлга киритилган медалларнинг ғайри расмий ҳисоби ва ҳисоблаб чиқилган очколар (бу 1912 йилдаги олимпиада ўйинларидан бошлаб юритилган) бўйича биринчи ўринни АҚШиккинчи ўринни Швеция, учинчи ўринни Англия спортчилари эгалладилар.
Олимпия эмблемаси – беш ҳалқа акс этган байроқ биринчи марта Бельгиянинг Антвертен шаҳрида1920 йилнинг 20 апрелидан 12 сентябрига қадар бўлиб ўтган 7 Олимпия ўйинларида кўтарилди. Шунингдек, шу йили илк бора стадионда Олимпия қасамёди ҳам янгради.
7 Олимпия ўйинларида 29 та давлат АҚШ, Швеция, Буюк Британия, Франция, Бельгия, Финляндия, Норвегия, Италия, Дания, Нидерландия, Жанубий Африка, Канада, Швейцария, Эстония, Бразилия, Австралия, Испания, Япония, Греция, Люсембург, Чехославакия, Янги Зелондия, Аргентина, Миср, Ҳиндистон, Монако, Португалия, Чили ҳамда Югославиядан жами 2607 нафар спортчи иштирок этди.Улардан 64 нафари аёл спортчилар эди.
8 – Париж 1924. 8 Олимпия ўйинлари ўтказилган 1924 йилнинг қиш ойларида 1 қишки Олимпия ўйинлари ташкилаштирилди. Париж шаҳрида бўлиб ўтган мусобақалар арафасида замонавий Олимпия ўйинлари30 ёшга тўлганди. Олимпиада ташкилотчиси Пьер де Кубертен бу сафар ўйинларни яна Париж шаҳрида ўтказишга эришди. Шу боис, Франция пойтахти Олимпия ўйинлари тарихида икки марта мусобақалар бўлиб ўтган шаҳар сифатида тарихда қолган.
8 Олимпиадада 44 та давлатдан 3092 нафар (136 нафари аёллар) спортчи қатнашди. Олимпиячилар бокс, кураш, велоспорт, сув полоси, гимнастика академик эшкак эшиш, от спорти, енгил атлетика, елканли спорт, сузиш, сувга сакраш, поло, регби, замонавий бешкураш, ўқ отиш, теннис,оғир атлетика, қиличбозлик ва футбол бўйича совринли ўринлар учун курашдилар.
9 – Амстердам 1928. Ўйинлар Нидерландиянинг Амстердам шаҳрида 1928 йил 17 майдан 12 августга қадар давом этган. 46 та давлатдан келган 3014 нафар (290 нафари аёллар) олимпиячи олтин медаллар учун беллашдилар.
Бу гал спортчилар бокс, кураш, велоспорт, сув поласи, гимнастика, академик эшкак эшиш, от спорти, енгил атлетика, елканли спорт, сузиш ва сувга сакраш замонавий бешкураш, оғир атлетика қиличбозлик, футбол, чим устида хоккей турларибўйича ўтказилган.
10 – Лос – Анжелес 1932. 1932 йилнинг 30 июлидан 12августига қадар АҚШ нинг Лос – Анжелес штатида ўтказилган бу олимпиада
иштирокчилари сони кескин пасайиб кетди. 37 та давлатдан бор йўғи 1048 нафар (127 нафар аёллар) спортчи ташриф буюрди. Европадан 20 данортиқ давлат қатнашган бўлсада, йўл харажатлари оғирлик қилгани учун кўп спортчиларни олиб келиш имкони бўлмади. Спортчилар бокс, кураш (эркин ва классик), велоспорт, сув полоси, гимнастика, академик эшкак эшиш, от спорти, енгил атлетика, елканли спорт, сузиш, сувга сакраш, замонавий бешкураш, ўқ отиш, оғир атлетика, қиличбозлик ва чим устида хоккей турлари бўйича маҳоратларини намойиш этишди.
11 – Берлин 1936. 1936 йилнинг 1 – 16 август кунлари Берлин шаҳрида бўлиб ўтган бу олимпиадада иштирокчилар сони анча кўпайди. 49 та давлатдан 4066 (328 нафар аёллар) спортчи мусабақаларда қатнашди. Олимпиячилар баскетбол, бокс, кураш, велоспорт, сув полоси, гимнастика, академик эшкак эшиш, байдарка ва каноэда эшкак эшиш, от спорти, енгил атлетика, елканли спорт, сузиш ва сувга сакраш, поло, қўл тўпи замонавий бешкураш, ўқ отиш оғир атлетика қиличбозлик, футбол, гимнастика, хоккей турлари бўйича ўз имкониятларини синовдан ўтказдилар