Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

Тақсимот 
– 
ишлаб 
чиқариш 
омиллари 
ва 
унинг 
натижаларини иқтисодиётнинг турли қисм ва субъектлари 
ўртасида тақсимлаш жараёни
. Бу босқичда, энг аввало, ишлаб 
чиқариш воситалари, капитал, ишчи кучи ва бошқа ресурслар турли 
тармоқлар, соҳалар, ҳудудлар ва ниҳоят, корхоналар ўртасида 
тақсимланади. Бундан ташқари, ишлаб чиқариш натижаси бўлган товар 
ва хизматлар, уларнинг пул ҳолидаги кўриниши бўлган даромадлар ҳам 
тақсимланади. 
Айирбошлаш 
– 
жамият 
аъзоларининг 
иқтисодий 
фаолият 
турлари ёки ишлаб чиқариш натижалари 
бўйича маълум бир ўлчам (масалан, 
қиймат миқдори) асосида ўзаро алмашиш 
жараёни. 
Меҳнат тақсимоти натижасида 
айрим 
гуруҳ 
кишилар 
товар 
ва 
хизматларнинг маълум турларини ишлаб 
чиқариш 
ва 
етказиб 
беришга 
ихтисослашадилар. 
Истеъмол – эҳтиёжларни қондириш 
мақсадида маҳсулот ва хизматларнинг 
ишлатилиши, фойдаланилиши жараёни
. 
Истеъмол такрор ишлаб чиқаришнинг 
охирги фазаси бўлиб, бужараён орқали 
жамият 
аъзоларининг 
турли-туман 
эҳтиёжлари қондирилади. Истеъмол икки 
турда бўлади: ишлаб чиқариш (унумли) 
истеъмоли ва шахсий истеъмол. Ишлаб 
чиқариш 
жараёнида 
ишлаб 
чиқариш 
воситалари ва ишчи кучидан фойдаланиш 
унумли истеъмол 
дейилади. Нонвой 
ишлатган ун, кўмир ёки табиий газ, ўсимлик 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
6 
Айирбошлаш жараёни 
Истеъмол жараёни 
Ишлаб чиқариш жараёни 
Тақсимот жараёни 
мойи – буларнинг барчаси унумли истеъмол ҳисобланади. Чунки, буларнинг барчаси 
маҳсулот ишлаб чиқаришга йўналтирилган бўлади. Истеъмол буюмларининг эҳтиёжларни 
қондириш мақсадида ўз аҳамияти бўйича пировард равишда ишлатилиши