Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

истеъмолчи бюджети 
асосида амалга оширилади. Истеъмолчи бюджетларининг бир қатор 
турлари мавжуд: ўртача оила бюджети, юқори даражада таъминланган бюджет, минимал 

---

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
251 
даражада моддий таъминланганлар бюджети, нафақахўрлар ва аҳоли бошқа ижтимоий 
гуруҳлари бюджети шулар жумласидандир. 
Фаровонликнинг энг қуйи чегараси
ни оила даромадининг шундай чегараси билан 
белгилаш мумкинки, даромаднинг бундан паст даражасида ишчи кучини такрор ҳосил 
қилишни таъминлаб бўлмайди. Бу даража 
моддий таъминланганлик минимуми ёки кун 
кечириш даражаси 
(қашшоқликнинг бошланиши) сифатида кўрсатилади. Бозор 
иқтисодиёти шароитида ўртача даромад «ўртача синф» деб аталадиган табақалар 
даромадлари бўйича аниқланади. Бундай гуруҳ истеъмол савати тўпламига уй, автомашина, 
дала ҳовли, замонавий уйжиҳозлари, сайр қилиш ва болаларини ўқитиш имконияти, 
қимматли қоғозлар ва зебу зийнат буюмларикиради. 
Турмуш даражаси кишиларнинг турмуш тарзи билан 
узвий боғлиқ. 
Турмуштарзи – бу кишилар (жамият, 
ижтимоий қатлам, шахс)нинг миллий ва жаҳон 
ҳамжамиятидаги ҳаёт фаолияти тури ҳамда усулларини 
акс эттирувчи ижтимоий-иқтисодий категория. 
Турмуш 
тарзи инсон ҳаёт фаолиятининг турли жиҳатларини қамраб 
олади, яъни: 
-
меҳнат, уни ташкил этишнинг ижтимоийшакллари; 
-
турмуш ва бўш вақтдан фойдаланишшакллари; 
-
сиёсий ва ижтимоий ҳаётда иштирокэтиш; 
-
моддий ва маънавий эҳтиёжларни қондиришшакллари; 
-
кишиларнинг кундалик ҳаётдаги хулқ-атвори меъёрлари вақоидалари. 
Ялпи ички маҳсулотнинг тақсимланиш ва қайта тақсимланиши натижасида аҳоли 
даромадлари шаклланади.