Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти

“Иқтисодиёт назарияси" фани
 
Ўқув-услубий мажмуа
 
107 
Бешинчидан
, етарли молиявий манбаларга, яхши маълумот ва малакали тайёргарликка 
эга бўлиш, умумий тижорат қонунчилиги, солиқ бўйича имтиёзлар, тадбиркорлик муҳити ва 
уни ривожлантиришда жамият манфаатдорлигининг мавжуд бўлиши тадбиркорликни 
ривожлантиришнинг навбатдаги шарт-шароитлари ҳисобланади. 
Юқорида кўриб чиқилган барча шарт-шароитлар мавжуд бўлган давлатларда 
тадбиркорлик яхши ривожланади, акс ҳолда фаолиятнинг бутури хуфёнаиқтисодиёт соҳасига 
ўтиб кетиши эҳтимоли ҳам юқори бўлади. 
10.2.
 
Тадбиркорликфаолиятинингшакллари,уларниташкилэтишвабошқаришнинг 
бозортизимлари 
 
Ҳозирги даврда ишлаб чиқариш воситаларининг ижтимоий, умумдавлат мақсадларида 
фойдаланадиган ва ниҳоят, жамоа, гуруҳ, хусусий ва шахсий мақсадларда ишлатиладиган 
турлари мавжуд. Шунга мос равишда тадбиркорликнинг турли-туман: давлат, жамоа, хусусий, 
аралаш ва бошқа ҳосила шакллариривожланади. 
Турли мамлакатларда давлат корхоналарининг ҳуқуқий мақоми турли-туманлиги билан 
анча фарқланади. Ҳатто бирон-бир мамлакатда барча давлат корхоналари фаолиятини 
тартибга солувчи ягона қонуний ҳужжат мавжуд эмас. Юқорида кўриб ўтилган шароитлар 
асосида давлат корхоналарини учта гуруҳга бўлиш мумкин: 
-
бюджеткорхоналари; 
-
давлат ишлаб чиқаришкорхоналари; 
-
аралашкомпаниялар. 
орқали ўтиб, олинган фойдасидан солиқ тўламайди. 
Бюджеткорхоналари 
– 
давлатнинг 
вазифаларини 
бажариш билан боғлиқ ҳолда 
фаолият 
кўрсатувчи 
ҳамда 
давлат 
бюджети 
ҳисобидан 
молиялаштирилувчи 
хўжалик 
мустақиллигига эга бўлмаган 
корхоналар. 
Улар ўзларининг 
ҳолати 
бўйича 
давлатнинг 
маъмурий-бошқариш 
тизимига 
киради ва бирон-бир вазирлик, 
маҳкама ёки маҳаллий ўзини-ўзи 
бошқариш органларига бевосита 
бўйсунади ёки уларнинг таркибий 
қисми ҳисобланади. Барча даромад 
ва харажатлари давлатбюджети