Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

 
Тақрибий ҳисобларга асосан
 
C
5+ 
потенциал таркиби умумий 
машъала газнинг оқимида 45,74 г/м3 ва 60% миқдорида конденсат 
қазиб олинганда Жанубий Кемачи кони ГКТҚсидан чиқадиган 
қўшимча газ 71,354 т/кун ѐки 23546 т/йилни ташкил қилади. 
СКСсининг иккинчи варианти бўйича газ 0,1 дан 7,5 МПа босимда 
сиқилганда ва ўлчов тугунлари орқали ўлчанади ҳамда Жанубий 
Кемачи-Шимолий Ўртабулоқ-Мубарак ГҚИЗининг газузатмасига 
йўналтирилади. Компрессорда орқали 2,6 млн. м
3
/кун миқдорида газ 
0,1 дан 5,5 МПа босим остида сиқилганда компрессор вали 25,53 МВт 
энергияни истеъмол қилади. СКСсини қуришда икки пағонали 
марказдан қочма насос блоки газотурбинали юритмали турда 
ўрнатилган. Ишлаб чиқариш биносида ҲСА, ажратгичлар ва ѐқилғи 
газини тайѐрлаш агрегати қурилмаси ўрнатилган.
Газни танланган сиқиш икки пағонада олиб борилади биринчи, 
пағонага газ ҳаволи совутиш аппаратига кириб келади, иккинчи 
пағонага беришдан олдин паст босимгача совутилади. ҲСАдан 
чиқишда 
газ 
совутилгандан 
кейин 
унинг 
таркибидаги 
конденсацияланган суюқликни ажратиш учун газ ажратгичлар 
ўрнатилади. Иккинчи пағонадан кейин газ совутиш қурилмасига 
берилади ва юқори босимли ҲСАда талаб қилинган ҳароратгача 
совутилади. Ундан кейин ажратгичларда тўпланади, кейин эса ўлчаш 
тугунига ва газузатмасига берилади. Машъала газларини ўлчаш учун 
ҳар бир кондан бириктирувчи газузатмаси-коллектирларига қўшилиш 
жойига тезкор ўлчайдиган ўлчаш тугунлари ўрнатилади.
Компрессор 
цехидан 
ташқари 
майдонда 
қуйидагилар 

---

351 
ўрнатилган: газни тозалаш қурилмаси; газни водород сулфиддан 
буфер газини тозалайдиган ва тайѐрлайдиган қурилма; импульс газини 
тайѐрлайдиган қурилма; газни ўлчаш тугуни; азотни сақлаш ва сақлаш 
майдони; машъала ажратгичини машъала хўжалиги. 
Буфер газини водородсулфиддан тозалаш ва тайѐрлаш 
қурилмаси СКСсини ѐқилғи билан ва ГҚҲАтини буфер гази билан 
таъминлайди. Қурилма схемасида водород сулфиддан тозалаш ҳам 
кўриб чиқилган. Насосли мой омбори агрегатни мой билан 
таъминлайди, СКСсидан фойдаланиш жараѐнида мойни тозалаш ва 
регенерация қилишни амалга оширади. Сақловчи клапанлардан ва 
технологик жиҳозлардан газ машъала коллекторларига ташланади ва 
ажратгич орқали машъала хўжалигига берилади. СКСси майдонида 
тўлиқ ѐрдамчи биноларни ва иншоотларни мажмуаси кўриб чиқилган.
Газнинг тозалаш жиҳозларнинг таркибига блок ва тўсувчи, 
ростловчи 
ва 
арматурани 
сақлагичлар, 
деталларни 
ва 
қувурузатмаларни бириктиргичлар киради. СКСсига ўрнатиладиган 
жиҳозлар тизимни хавфсизлигини, ишончлилигини ва самарали 
ишларини, шу билан биргаликда назорат-ўлчаш асбоблари ва 
автоматикалар, мой, тебраниш сатҳини кузатиш, совутиш , 
газланганлигини ва ѐнғинларни пайдо бўлишини назоратқилиш, 
автоматик ѐнғинни учириш, қиздириш, шамоллатиш, электр ва ҳаво 
билан таъминланиш ишларини амалга оширади.