Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

Асосий ишлаб чиқариш фондлари 
Айланма ишлаб чиқариш фондлари 
Узоқ муддат хизмат қилади 
Бир ишлаб чиқариш сиклида тўлиқ 
ишлатилиб тугатилади 
Натурал-ашёвий шаклда бўлиб, 
истеҳмол қийматини узоқ вақт сақлаб 
қолади 
Ўзининг натурал-ашёвий шаклини 
меҳнат жараёни давомида ўзгартиради, ишлаб 
чиқариш жараёнида истеҳмол қийматини 
йўқотади 
Бир доиравий айланишини узоқ 
муддатда (бир неча йил) амалга 
оширади 
Доиравий айланиш даври ишлаб 
чиқариш сиклига боғлиқ (бир йилда бир 
неча маротаба) 
Ўз қийматини маҳсулотга аста-секин, 
қисм-қисм қилиб ўтказади 
Ўз қийматини тайёр маҳсулотга 
бирданига ва тўлиқ ўтказади 
3.
 
Корхонада молиявий фаолият 
Корхона 
молиясини ташкил этиш доирасида унинг инвестисион фаолиятини 
таҳлил этиш зарур. 
Инвестисиялар корхонанинг 
динамик 
ривожини таҳминлайди ва қуйидаги 
вазифаларни ечишга ёрдам беради: 
• 
молиявий ва моддий ресурсларни жамғариш эвазига ўзининг тадбиркорлик
фаолиятини кенгайтириш 
• 
янги корхоналарни сотиб олиш
• 
диверсификасия
Замонавий 
шароитларда инвестисияларнинг қуйидаги турлари кенг
ривож топгандир: 
• 
Молиявий инвестисиялар
• 
Тўғридан-тўғри инвестисиялар
Молиявий инвестисиялар - қимматли қоғозларни сотиб 
олиш 
мақсадида 
амалга оширилган узоқ муддатли капитал қўйилмалар. 
Натижада инвесторнинг қимматли қоғозлар портфели вужудга келади. Улар 
капитал қўйилмаларнинг 
қўшимча 
манбаси 
бўлиши, 
ҳамда 
қиммматли 
қоғозлар бозорида биржа ўйинлари предмети бўлиши мумкин. 
Тўғридан-тўғри инвестисиялар - асосан реал активларни сотиб олиш билан 
боғлиқ аниқ, узоқ муддатли лойиҳаларга молиявий қўйилмалар. 
Улар янги обҳектларни яратишга ёки фаолият юритаётган корхоналарни 
кенгайтириш ва техник қайта қуроллантиришга йўналтирилади. 
Корхона 
молиясини 
ташкил етишда 
амалга 
оширилаётган
солиқли тўловларнинг барча турлари ҳисобга олинади. 
Тўлов 
манбаларидан 
келиб чиқиб 
корхона 
солиқлари қуйидагича 
таснифланади:маҳсулот сотишдан тушумдан ундириладиган солиқ (ҚҚС, аксиз)
• 
маҳсулот таннархига киритиладиган солиқлар (ер солиғи, транспорт воситаларига 
эгалик солиғи, ер қаридан фойдаланиш солиғи, сув солиғи)
• 
корхона фаолиятининг молиявий натижаларига боғлиқ солиқлар (корхона мол-
мулкига солиқ, реклама солиғи) 
• 
Соф фойдадан тўланадиган солиқ (корхона фойдасига солиқ, маҳаллий лисензион 

---

йиғимлар)