|
O 'z R davlat mulkini bosh
q
arish
davlat
q
o'mitasining maxsus
h
isobvara
g'
i byudjeti
viloyat byudjeti
(12 ta viloyat)
O'zbekiston Respublikasi
respublika byudjeti
O'zbekiston Respublikasi
Davlat byudjeti
Қорақалпоғ
истон
Республика
си
бюджети
Қорақалпоғи
стон
Республика
бюджети
республи
кага
бўйсунув
чи
туманлар
бюджетлари
республи
кага
бўйсунув
чи
шаҳарлар
бюджетлари
вилоя
т
бюдж
ети
вилоятга
бўйсунувчи
шаҳар
бюджети
вилоятга
бўйсунув
чи
туманлар
бюджетлари
Тошкент
шаҳри
бюджети
шаҳа
р
бюдж
ети
Тошкент
шаҳри
туманлари
бюджетлари
(11
та
)
давлат
мақсадли
жамғармаларин
инг
бюджетлари
ЎзР
молия
вазирлиги
ҳузуридаги
бюджетдан
ташқари
пенсия
жамғармаси
бюджети
Иш
билан
таҳминлашга
кўмак
-
лашиш
республика
жамғармаси
бюджети
Ўзбекистон
Республикаси
молия вазирлиги
ҳузуридаги
республика
йўл
жамғармаси
бюджети
Ўзбекистон
Республикаси
давлат
буджети
таркиби
Бюджетлар ўртасида харажатларни амалга ошириш ваколатларида
чекловлар
Республика
бюджети
суд ва прокуратура органлари фаолияти
давлат хавфсизлик хизмати
Ўзбекистон Республикасининг чет элдаги дипломатик ваколатхоналари ва
миссиялари
ер тузиш, мелиорасия, табиатни муҳофаза қилиш ва эпизоотияга қарши кураш
чора-тадбирлари
қишлоқ хўжалиги зараркунандаларига қарши кураш
гидрометеорология, дўлга қарши кураш чора-тадбирлари
мудофаа ва жамоат тартиби
иқтисодиётнинг турли тармоқларидаги буджет ташкилотларини
сақлаш
давлат ҳокимияти ва бошқарув органлари фаолияти
ижтимоий таҳминот
ижтимоий-маданий тадбирлар: таҳлим, фан, маданият,
соғлиқни сақлаш, жисмоний тарбия ва спорт
давлатнинг марказлаштирилган инвестисиялари
иқтисодиёт тармоқларини ривожлантиришнинг мақсадли
дастурлари ва тадбирларини амалга ошириш
аҳолини ижтимоий
ҳимоя қилиш
Қорақалпоғистон
Республикаси
бюджети
ва
маҳаллий
бюджетлар
Ўтказиб бериладиган даромадлар -
қуйи бюджетнинг етишмаётган даромадлар
қисмини қоплаш мақсадида тегишли ҳудудларда шаклланаётган, лекин юқори бюджетга
ўтказилаётган даромадлар ҳисобига юқори бюджетдан қуйи бюджетга ажратилаётган
маблағлар.
Бюджет ссудалари ажратиш -
юқори бюджетдан қуйи бюджетга барча бюджет
манбаларини максимал равишда жалб этилиши кечиктириб бўлмайдиган биринчи
навбатдаги тадбирларни молиялаштиришни тўлиқ таҳминламаслик шарти билан
берилади, масалан, даромадлар тушуми ва харажатларни амалга ошириш орасидаги касса
узилишларида бериладиган ссудалар. Ссудалар бюджет йилининг 9 календар ойи муддатига
берилиши мумкин.
Ўзаро ҳисоб-китоблар –
қонунчиликка биноан алоҳида бюджетларнинг
параметрларига ўзгартиришлар киритилганда ёки маҳмурий-ҳудудий бўлинишларни,
ташкилотларнинг бўйсиниши ўзгарганда бюджет ижроси жараёнида юқори ва қуйи
бюджетлар ўртасида вужудга келадиган муносабатлар.
4.
Ўзбекистон Республикасида давлат бюджетининг ғазна ижроси
Жаҳон амалиётида бюджет ижросининг ғазначилик, банк ва аралаш тизимлари
маҳлум.
Бюджет ижросини ташкил этишнинг
ғазначилик тизими
шароитида
ҳисобварақлар ва бюджет маблағларини бошқариш махсус молия органи – Ғазначилик
томонидан амалга оширилади.
Ғазначилик бюджет маблағларининг барча тасарруфчилари ва олувчилари учун
кассир ҳисобланади ҳамда бюджет ташкилотларининг номидан ва топшириғига
биноан тўловларни амалга оширади.
Банк тизимида
бюджетни ташкил этиш ва ижро этиш функсиясини Марказий
банк бажаради (тижорат банклари қатнашувчи вариант ҳам мавжуд).
Аралаш тизимда
бюджет ҳисобварақларига хизмат кўрсатиш ҳам Ғазначилик, ҳам
Марказий Банк томонидан амалга оширилади.
Давлат бюджетининг ғазна ижроси давлат бюджетининг барча даромадларини
Ягона ғазна ҳисобварағига киритишдан, шунингдек давлат бюджетининг харажатларини
шу ҳисобварақдан тўлашдан иборат.
Ғазначилик тизимига босқичма-босқич ўтишнинг асосий элементлари:
•
Ҳуқуқий-меҳёрий база яратиш;
•
Ғазначиликнинг моддий-техник базасини яратиш;
•
Ғазначилик тизими учун кадрларни тайёрлаш;
•
Ғазначиликнинг ахборот тизимини яратиш.
Ғазначилик тизимини жорий этилишининг ижобий натижалари
пул оқимлари ҳаракати бўйича жараёнларни қисқартириш.
дастлабки назорат қилиш.
жорий назорат қилиш.
касса ижросининг кунлик мониторингини ўтказиш
Давлат молиясининг ҳолати тўғрисидаги тезкор ахборотларни йиғиш.
қисқа фурсатда давлатнинг молиявий ресурслари реал ҳажмини аниқлаш.
вақтинчалик ҳаракатда бўлмаган бюджетнинг эркин маблағларини молия бозорларида
самарали жойлаштириб, ундан олинган даромадни эса бюджет харажатларини тўлиқ
молиялаштиришга, бюджет тақчиллигини камайтиришга ва давлат қарзлари тўловига
йўналтириш.
Ғазначиликнинг асосий элементлари:
Ягона ғазна ҳисобварағи
Ғазначиликнинг Бош китоби
Ғазначиликнинг ахборот тизими
5.
Давлат кредити
Ўзбекистонда давлат томонидан ички ва хориждан маблағ жалб қилишда қарз
мажбуриятларининг қуйидаги турларидан фойдаланилиши мумкин:
давлат қимматли қоғозлари: қисқа муддатли (бир йилгача бўлган даврга
чиқариладиган), ўрта муддатли (бир йилдан беш йилгача бўлган даврга чиқариладиган)
ва узоқ муддатли (беш йилдан ортиқ даврга чиқариладиган);
кредитлар (қисқа муддатли, ўрта муддатли ва узоқ муддатли);
Ўзбекистон Республикасининг кафолатлари (ссуда олувчи томонидан заёмларни
қайтармаслик ҳолати вужудга келганда тўлаб бериш кафолати мажбуриятлари);
бюджет даромадлари билан харажатлари ўртасидаги вақтинчалик тафовутни қоплаш
учун қисқа муддатли ссудалар (бюджет ижросидаги касса узилишлари: даромадлар ҳали
келиб тушмади, харажатларни эса ҳозир амалга ошириш керак).
Ўзбекистоннинг молия бозорида қуйидаги турдаги давлат қимматли қоғозлари
муомилада:
•
Давлат қисқа муддатли облигасиялари
•
Давлат ўрта муддатли ғазначилик мажбуриятлари
•
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки облигасиялари
Ўзбекистонда давлат қарзини пайдо бўлиши ва ўсишига олиб келувчи ҳолатлар,
Ҳукумат – Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ёки у ваколат берган органлар
томондан амалга оширилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
