|
Демографик вазият.
2020 йилда Руминия аҳолиси 22 170 586 кишини
ташкил қилади. Руминиянинг аҳоли зичлиги 93 п./км
2
.
Эркаклар сони - 9 500 450 киши, аёл сони 9 914 008 кишини ташкил қилади
Польша.
Ижтимоий ёрдам марказлари (ОSродек Помосй Споtесзнеж
ОПС) - бу ижтимоий ёрдам тизимида маҳаллий даражада (коммунада)
ишлайдиган муассасалар. Уларнинг фаолияти оғир ҳаётий вазиятга тушиб
қолган шахсларга ва оилаларга, хусусан - "Ижтимоий ёрдам тўғрисида" ги
қонунга мувофиқ
-
қашшоқлик, етимлик, уйсизлар, ишсизлик, ноғиронлик, узок муддатли
ёки оғир касалликлар, оиладаги зўровонлик. оналикни ҳимоя қилиш зарурати
сабабли ёрдам кўрсатишга қаратилган. ва кўп болали оилалар, парвариш
қилиш ва ўқитиш ва уй-рўзғор ишларида ожизлик (айниқса, кўп болали
оилаларда) таълим ва таълим муассасаларини тарк этаётган ёшларнинг
мустақил ҳаётига мослашиш кўникмаларининг етишмаслиги, қочқин
мақомини олган ёки Полшада ёрдамчи ҳимоя олган шахсларни
бирлаштиришдаги қийинчиликлар, қамоқдан чиққанидан кейин ҳаётга
мослашишдаги қийинчиликлар, алкоголизм ёки гиёхвандлик, авария ва
инқироз ҳолати, табиий ёки экологик фалокат.
Ёрдам молиявий ва моддий шаклларда, шунингдек хизматлар шаклида
кўрсатилиши мумкин. Молиявий қўллаб-кувватлаш воситаларига, биринчи
навбатда, кам таъминланган оилалар ва жисмоний шахслар мурожаат
қилиши мумкин бўлган турли хил имтиёзлар кўринишидаги нақд тўловлар
51
киради. Бу ерда асосий мезон қонуний яшаш минимуми бўлиб, у 2018 йилдан
бошлаб битта одам учун 701 ПЛН ва оиладаги бир киши учун 528 ПЛН ни
ташкил этади.
Даромадлари яшаш даражасидан юқори бўлган оилалар ва шахслар
фақат алоҳида ҳолларда нафақа олишлари мумкин. Ўз навбатида, моддий
ёрдам ижтимоий иш, озиқ-овқат ва кийим-кечак ёрдами, ҳамширалар ва уй
хўжаликларига ёрдам ва ихтисослаштирилган маслаҳатларни ўз ичига олади,
лекин улар билан чекланмайди.
•
Ижтимоий ёрдам олиш хуқуқи
•
Ижтимоий ёрдам Польша фуқороларига ҳам, Польша бўлмаган
фуқороларга ҳам қонуний мезонларга жавоб берадиган бўлса берилиши
мумкин. Чет эллик ва чет эллик аёлларга келсак, ижтимоий ёрдам олиш
ҳуқуқи (агар халқаро шартномаларда бошқача тартиб назарда тутилмаган
бўлса):
доимий яшаш учун рухсатнома, европа Иттифоқида истиқомат қилиш
учун узоқ муддатли рухсатнома, оилани бирлаштириш мақсадида вақтинча
яшаш учун рухсатнома асосида яшаш жойига эга бўлган ва Польша
Республикаси ҳудудида бўлган шахслар (эслатма: фақат қочқин мақомига
эга бўлган ёки ёрдамчи ҳимояси бўлган чет эл фуқаросининг оила аъзоларига
нисбатан қўлланилади) ёки бошқа ҳолатлар туфайли (хусусан, европа
Иттифоқининг бошқа аъзо давлатининг европа Иттифоқида узоқ муддатли
резидент учун яшаш ҳуқуқига эга бўлган шахсларга берилади);
•
Польшада қочқин мақомини ёки ёрдамчи ҳимоясини олган шахслар;
•
гуманитар сабабларга кўра Польшада қолиш учун рухсат олган ёки
бағрикенг яшашга розилик берган шахслар - бошпана, озиқ-овқат, зарур
кийим ва белгиланган имтиёзлар шаклида;
•
яшаш жойига эга бўлган ва Польша ҳудудида жойлашган европа
Иттифоқи ёки ЕФТА мамлакатлари фуқоролари, шунингдек, уларнинг
Польша Республикаси ҳудудида қолиш ҳуқуқи ёки доимий қолиш ҳуқуқи
мавжуд бўлса, уларнинг оила аъзолари;
52
•
одам савдоси қурбонлари учун вақтинча яшаш учун рухсатнома
асосида ёки бундай тахмин мавжудлигини тасдиқловчи гувохнома
асосида Польша Республикаси ҳудудида бўлган шахслар - инқирозга
аралашиш, бошпана, озиқ-овқат, зарур кийим-кечак ва мақсадли имтиёзлар
билан таъминлаш шаклида.
•
Қаерга бориш керак ва буни қандай қилиш керак
•
Қийин ҳаёт шароитида ёрдам олиш учун яшаш жойингиздаги энг яқин
ижтимоий ёрдам марказига мурожаат қилишингиз керак. Варшавада бундай
марказлар барча 18 та туманда ишлайди, баъзиларида эса иккита филиал
мавжуд - масалан, Прагада ҳам, Мокотовда ҳам.
•
"Родзина 500+" - ҳар ойда 2 ёшдан 18 ёшгача бўлган ҳар бир бола
учун тўланадиган 500 ПЛН миқдоридаги нафақа.
•
Керакли ҳолат: яшаш учун рухсатнома (Побйт Сзасоwй). Доимий яшаш
учун (Побйт Ста1й) ёки европа Иттифоқининг резидент картаси.
•
Агар сизда "доступ до рйнку прасй" ёзилган яшаш гувохномаси бўлса,
уни оласиз.
Меҳнат ва ижтимоий сиёсат вазирлигининг "иссиқ" рақами -22 529 06
68.
"Бола бошига 500 ПЛН" дастури нима?
Ёш оилаларни қўллаб-қувватлашни ривожлангириш режалари билан
боғлиқ ҳолда, Польшанинг янги ҳукумати солиқларнинг бир қисмини
болалар туғилишида ота-оналарга тайинланган имтиёзларни тўлаш учун
ажратди. 2016 йил апрел ойида "Оилавий 500+" махсус дастури кучга кирди,
ундан нафақат поляклар, балки мамлакатда яшовчи ва зарур талабларга
жавоб берадиган чет элликлар ҳам фойдаланиши мумкин.
"Родзина 500+" - "Фамилй 500+" лойиҳаси доирасида ота-оналар
иккинчи ва кейинги ҳар бир бола учун ҳар ойда тўланадиган 500 ПЛН
миқдорида нафақага ишонишлари мумкин.
Шу билан бирга, ёрдам миқдори оиланинг Польшада оладиган ойлик
даромадига боғлиқ эмас.
53
"Фамилий 500+" дастуридан ҳар ким фойдаланишингиз мумкин 500+
дастуридан фойдаланиш ҳуқуқини Польша Республикаси давлат ҳокимияти
органлари талабларига жавоб берадиган чет эл фуқоролари олади.
Хусусан, оилалари билан яшайдиган ва юқори малакани талаб
қиладиган ишларни бажариш учун яшаш учун рухсат олган шахслар ("Чет
элликлар тўғрисида" ги Қонуннинг 127-моддасига мувофиқ) имтиёзга умид
қилишлари мумкин.
Шунингдек, давлат томонидан қўллаб-қувватланадиган "доступ до
рйнку прасй" - "меҳнат бозорига кириш" белгиси билан яшаш учун рухсат
олган шахслар ва уларнинг оила аъзолари ҳам фойдаланишлари мумкин.
Санъатга мувофиқ. "Чет элликлар тўғрисида" ги Қонуннинг 244-
моддасида бундай белги қўйилган ҳужжат Полша Республикаси ҳудудида
ишлаш ҳуқуқига эга бўлган ёки расмий равишда ишлаш учун рухсат олиш
талаб қилинмайдиган бошқа мамлакат фуқоролари томонидан қабул
қилинади.
•
Чет элликлар: Оила ва ижтимоий сиёсат вазирлигининг ёрдамига умид
боғлай олмайдилар:
•
6 ойдан кўп бўлмаган муддатга ишлашга рухсат олган;
•
олий маълумот олиш мақсадида Полшада;
•
Полшада ишлаш ҳуқуқига эга, аммо виза асосида мамлакатда қолиш.
•
Дастурдан фойдаланиш учун чет элликлар Польша Республикаси
ҳудудида нафақа тўлаш даврида яшашлари керак.
-Қандай ҳужжатларни топшириши керак.
-тизимда топширишингиз мумкин.
2020 йилда Польша аҳолиси 38 040 000 кишини ташкил қилади.
Манба: http://myhungary.net/countrv/808-gosudarstvennye-socialnye-garantii-v-
vengri.htmi
Юқорида келтирилган хорижий мамлакатлар тажрибаси шуни
кўрсатади-ки, уларда оилалар иқтисодий бақарорлиги индивидуал
ёндошувлар асосида ташкил этилган. Айни пайтда ижтимоий ва иқтисодий
54
омиллар алоҳида дастурлар доирасида амалга оширилади. Ушбу йўналишда
хорижий методология бир қанча хусусиятлар билан изоҳланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
