ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номидаги

11.2. Битум мастика қопламаларининг конструкциялари

Изоляция қопламасини ҳосил қилиш, битум мастикасини қувур юзасига кетма кет суркаш орқали ҳосил қилинади. ҳосил қилинаётган ҳар бир қаватнинг маҳкамлигини ошириш мақсадида, қават юзалари чигалланган ойна ип матоси (стеклохолст) билан ўралади.

ҳосил қилинган қаватларнинг умумий қалинлигига кўра, изоляция қопламалари нормал, кучайтирилган ва жуда кучайтирилган конструкцияларга бўлинади (7 – жадвалга қаранг).
Изоляция қопламаси қалинлигининг ортиши, унинг ўтказиш қаршилигини юқори бўлишини таъминлайди. Масалан, нормал тузилишдаги қопламани ўтказиш қаршилиги 10⁴ Ом∙м га тенг, кучайтирилган ва жуда кучайтирилган қопламаларники эса, 10⁵10⁶ Ом∙м га тенг бўлади.
Кучайтирилган турдаги изоляция қопламалари: Шўр, ботқоқли ерлар; сув таги ва бошқа коррозион актив муҳитлар орқали ўтказиладиган, диаметри 1020 мм ва ундан ортиқ бўлган барча қувурларни изоляция қилишда ишлатилади. Жуда куайтирилган турдаги изоляция қопламалари: шаҳар, аҳоли пунктлари, ҳамда саноат корхоналари орқали ўтказилган ер ости қувурларини изоляция қилишда фойдаланилади. Бу майдонлар тагидан ўтган қувурлар, тупроқ муҳити таъсиридан ташқари дайди токлар таъсирида ҳам бўладилар.
6– Жадвал.
Битум – резинали изоляция қопламаларининг конструкциялари.

Қоплама тури	Қоплама конструкциялари	Қопламанинг қалинлиги, мм
1	2	3
Нормал	Текислаш, мастика 4 мм, стеклохолст ёки крафт – қоғози.	3 0,3
1	2	3
Кучайти рилган	Текислаш, мастика 4 мм, бризол 1,5 мм. Текислаш, мастика 5,5 мм, стеклохост ёки крафт – қоғоз.	5,5 – 6 0,5
Жуда кучайтирилган	Текислаш, мастика 3 мм, маҳкамловчи ўрама, мастика 3 мм, стеклохост ёки крафт – қоғоз. Текислаш, мастика 7 мм, бризол 1,5 мм. Текислаш, мастика 4 мм, бризол 1,5мм. Мастика 3 мм, стеклохост ёки крафт – қоғоз Текислаш, мастика 3 мм, бризол 1,5 мм, мастика 2,5 мм, бризол 1,5 мм. Текислаш, мастика 3 мм, маҳкамловчи ўрама, мастика 3 мм, маҳкамловчи ўрама, мастика 3 мм, маҳкамловчи ўрама.	8,59 0,5