Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. А. Омонов, Т. М.ҚОралиев

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

340 
16 – БОБ 
ТЎЛОВ БАЛАНСИ
 
 
 
16.1.Тўлов баланси ва уни тузиш тамойиллари 
Мамлакатлар ташқи ижтимоий – иқтисодий алоқаларини, савдо ва 
кредитлар айланмасини, хизматлар ва жорий операцияларининг ҳаракати 
қиймат кўринишида тўлов балансида акс эттиради. 
Тўлов баланси
– мамлакатнинг ташқи ижтимоий – иқтисодий 
алоқаларнинг бошқа мамлакатлар билан амалга ошириладиган алоқаларини 
қиймат кўринишида ифодаланишидир. 
Тўлов балансида алоҳида олинган мамлакатни ҳақиқатда бошқа 
мамлакатларда тўлаган ва улардан тушган маблағлари ўртасидаги нисбатдир. 
Тўлов баланси одатда маълум давр (ой, чорак, йил)га тузилади. 
Мамлакатнинг тўлов баланси қуйидаги таркибдан ташкил топади. 
 
I. Жорий операциялар баланси 
1.Савдо баланси 
а) экспорт 
б) импорт 
2. Хизматлар ва нотижорат тўловлар баланси, “кўринмайдиган” 
операциялар баланси
II. Капиталлар ва кредитлар ҳаракати баланси
(мамлакатга 
киритилган ва мамлакатдан чиқиб кетган давлат ва хусусий капиталлар, 
халқаро миқёсда олинган ва берилган кредитлар).
Юқорида келтирилганидек, тўлов баланси асосан иккита гуруҳдан 
ташкил топади. Тўлов балансининг биринчи гуруҳи 
савдо баланси ҳамда 
хизматлар ва нотижорат тўловлар 
бўйича операцияларни акс эттиради. 
Иккинчи гуруҳда