Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус Таълим Вазириги



Download 1,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/87
Sana14.06.2022
Hajmi1,2 Mb.
#670025
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   87
Bog'liq
tadbirkorlik va tavakkalchilikni boshqarish

Хиссадорлик жамияти
- бу жисмоний шахслар капиталларининг бирлашуви 
бўлиб, у акциялар чиқариш йўли билан бунѐд этилади. 
Акциялар фонд биржаларида муомалада бўлади - бир шахсдан иккинчисига 
эркин ўтади ва акциядор учун унинг хиссаси хақидаги хужжат бўлади. I. 
Кейииги вақтларда бу термин бошқа малакатларда хам шу жумладан 
республикамизда хам кенг таркалмокда. Қонун бўйича хиссадорлик 


24 
жамиятларини ташқил этувчилар сони чегараланади. Хиссадорлик жамиятларига 
якка шахслар, юридик шахслар аъзо бўлиш хуқуқига эга. Қимматбахо қоғозлар 
чиқариш ва уларни тарқатиш бўйича хиссадорлик жамиятлари ѐпиқ ва очиқ 
бўлиши мумкиш. 
Очиқ хиссадорлик жамиятларида акциялар эркин холла муомалада булали. 
Ёпиқ хиссадорлик жамиятларини олсак. акциялар Фақат ташқил этувчилар утасида 
таркатилади ва акниялар эркин бозорга тушмайди. Шунинг учун бунда жамиятни 
ташқил этувчилар хиссадорлик жамиятининг устав капиталини тўла шакллантира 
олиш имкониятига эга бўладилар. 
Хиссадорлик жамиятлари хозирги бозор иқтисодиѐда йирик ишлаб чиқаришни 
ташқил қилишда асос бўлиб хисобланади. Агар АҚШда 80-йилларда 16 миллиондан 
ортиқ корхона мавжуд бўлган бўлса, улардан тахминан 3.2 миллиони 
корпорациялар, яъни хиссадорлик жамиятлари бўлган. Барча корхоналар 8753 
миллиард доллар хажмида товар ишлаб чиқарган бўлса, шунинг 7861 миллиард 
доллари хиссадорлик жамиятларига тўгри келади. 
МАВЗУ № 4: Т А Д Б И Р К О Р Л И К Х У Қ У Қ И. 
Р Е Ж А
:
 
1. Тадбиркорлик субъект ва объектлари. 
2. Тадбиркорликнинг хуқуқий асослари (тадбиркорлик тўғрисидаги қонунлар).
3. Тадбирокрларнинг хуқуқ ва мажбуриятлари. 
1. Тадбиркорлик субъект ва объектлари. 
Тадбиркорлик фаолиятини олиб боришда қуйидаги тадбиркорлик 
субъекглари мавжуд: 
-
қонунда белгиланган тартибда муомала лаѐқати чекланмаган Ўзбекистон 
Республикасининг хар қандай фуқароси; 
-
фукаролар гурухи (шериклар), шу жумладан давлат, кооператив ва бошқа 
корхоналарнинг меҳнат жамоаси - жамоа тадбиркорлари; 
- қонунларда кузда тутилган ваколатлар доирасида бошқа ижобий давлатларнинг 
фукаролари ѐки юрилик шахслар, шунингдек фукаролиги булмаган шахслар; 
- аралаш мулк субъектлари булар каторига кирадилар. 
1995 йил 21 декабрдаги Қонун билан тасдикданган фойда олишни уз 
фаоллигининг асосий мақсади қилиб олган тижорат ташқилотлар давлат 
рўйхатидан ўтказилиши лозим. Давлат рўйхати хақидаги маълумотлар барчанинг 
танишиб чиқиши учун очиқ бўлган юридик шахсларнинг ягона давлат реестрига 
киритилади.
Амалдаги қонунларга асосан тадбиркорлик билан шуғулланиш шахсан ўзи 
ѐки юридик шахс таркибида бўла туриб, айрим категориядаги фуқароларга ман 
этилали. Булар қаторига давлат хокимяти, давлат бошқарув идораларининг рахбар 
ходимлари ва қонунларда тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши ман 
этилган шахсларнинг бу фаолият билан шуғулланишларига рухсат берилмайди. 
Қонунда назарда тутилган хуқуқлардан ташқари тадбиркорларни оператив 
хўжалик ва хўжалик тижорат ишларига аралашишига йўл куймаслик, яъни давлат, 


25 
хокимят ва бошқарув органлари ишбилармонлари хўжалик-тижорат ишларига 
аралашмасликлари, уларнинг фаолиятини эркин равишда амалга оширишга йўл 
қўйиб беришлари лозим. 
Тадбиркорлик шакллари қуйидагилардан иборат: 
1)
Якка меҳнат фаолияти асосида.
2)Айрим фукаролар томонидан ѐлланган меҳнатни жалб этиш асосида амалга 
ошириладиган хусусий тадбиркорлик. 
3)
Бир гypyx фукаролар томонидан амалга ошириладиган жамоа 
тадбиркорлиги. 
4)
Юридик шахслар ва фукаролариипг уз мулклари асосида амалга 
ошириладиган хамкорликдаги тадбиркорлик. 
Корхона (фирма) турлари 
Хусусий 
фирма 
Ширкат 
фирма 
Давлат корхоналари 
Аралаш 
фирмалар 
Маъсулияти 
чекланмаган 
фирма 
Маъсулияти 
чекланган фирма 
Акциядорлик 
жамиятлари 
Корпорациялар

Қўшма корхоналар 

Коммандит фирма 

Концерн 

Консорциум

Концессия 

Кооператив 

Картель 

Синдикат 

Венчур корхоналар 

Ижара фирмалар 

Консалтинг фирма 

Инжиниринг фирма 

Download 1,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   87




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish