Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазириги

III. ФАННИНГ БОШҚА ФАНЛАР БИЛАН БОҒЛИҚЛИГИ
“Тармоқларни режалаштириш ва қуриш” фани ўқувчиларнинг “Физика”, “Электроника” ва “Ҳисоблаш техника асослари” фанидан олган билимларига асосланиб, компьютер тармоқлари ва топологияларини ўрганишда билим ва кўникмаларга эга бўлишларига ёрдам беради ва касбий тайёргарлигини шакллантириб борадилар.

4. 
   ФАН МАВЗУЛАРНИНГ НАМУНАЛИ РЕЖАСИ
   

Фан буйича тузилган дастурга кафедралар томонидан аниқ кўрсатмалар асосида 15 %гача ўзгартириш киритишлари мумкин ва ўқув муассасасининг ўқув – услубий кенгашларда кўриб чиқилиши тавсия этилади.

№	Мавзулар	Аудиториядаги ўқув юклама,соатларда						Мустақил ишлар
		Жами	Назарий	Амалий	Лаборатория ишлари	Семинарлар	Курсо ишлари
1	2	3	4	5	6	7	8	9
	Кириш. Локал тармоқлар ҳақида тушунчалар	2	2
	OSI нинг таянч модели	4	2	2
	Тармоқларда маълумотларни ҳимоя қилиш.	6	2	4
	Ҳисоблаш тармоқларининг топологияси	10	4	6
	Локал тармоқларда тармоқ технологиялари	8	4	4
	Коммуникация жиҳозларининг турлари ва функционал асослари.	10	4	6
	Тармоқда сервер ҳолати (Win XP/2003 Server). Тармоқдаги сервер. Домендаги махсус сервер	6	2	4
	Win XP/2003Serverни ўрнатиш. Сервернинг аппарат ва дастурий таъминоти	6	2	4
	Ўрнатиш жарёни. Тармоқдаги баённомаларнинг бажариш вазифалари конфигурацияси	6	2	4
	Win XP/2003 Server Сервер конфигурацияси	6	2	4
	Тармоқ хизматлари.	2	2
	Фойдаланувчиларнинг хуқуклари	6	2	4
	Маълумотларга кириш ва баённомалар орқали маълумотларни узатиш	10	4	6
	ЛҲТ ларнинг тузилиши, баённомалар ва манзиллар	10	4	6
	Кабел тизимлари ва характеристикаси.	12	2	10
	Тармоқ жиҳозлари	14	8	6
	Тармоқ операцион тизимлари	12	4	8
	Курс ишини бажариш	10	10
	Жами:	140	62	78

V. ФАН ДАСТУРИНИНГ МАЗМУНИ
1. КИРИШ
Фанни ўқиш даврида информатика ва компьютер техникаси билимларига асосланилади ва ҳисоблаш тармоқлари орқали маълумотларни узатиш технологиялари ўқитиш шакллантириб борилади. Тармоқларни режалаштириш ва қуриш фанини ўқитиш жараёнида ўқувчиларнинг компьютер тармоқларини режалаштириш, монтаж қилиш, тармоқ таркибида ишлаш ва лойиҳалаш бўйича билим ва кўникмалари эга бўладилар. Фанни ўрганиш давомида билим ва кўникмалари асосида ўқувчилар маълумотларни узатиш давридаги хусусиятларни, компьютер тармоқларини қуришни ва унинг ишини бошқаришни, шунингдек тармоқларни режалаш ва бирлаштиришни ўрганиб, ўқув ва ишлаб чиқариш амалиётларини ўташга тайёрланиб борадилар.
2. Мундарижа
1 - Мавзу. Локал тармоқлар ҳақида тушунчалар ва уларнинг ривожланиш тарихи. Хар хил топологияли тармоқлар ( 2 соат).
Компьютер тармоқларини яратиш сабаблари ва маълумотларни жамлаш. Тармоқларни функционал бирлаштириш усуллари. Тармоқлар ва юкламаларни бирлаштириш самарадорлиги. Локал ва компьютер тармоқлари хақида тушунчалар. Актив ва пассив жиҳозлар. Тармоқ турлари (LAN, WAN, интранет, интернет) ва улар орасидаги фарқлар. Тармоқларнинг замонавий турларининг ривожланиши ва стандартлари. PEER – TO – PEER ва Client Server тармоқлари тушунчаси.
2 - Мавзу. OSI нинг таянч модели. Тармоқ соҳасидаги меъёрлар ва стандартлари. Стандартнинг ташкил этилиши. ( 2 соат )
ОSI очиқ моделининг ташкил этилиши ва унинг даражалари.
IEEE стандартлари ва 802.xx яратган комитетлар, тармоқ топологияси элеменларининг классификацияси.
3 - Мавзу. Тармоқларда маълумотларни ҳимоя қилиш. Тармоқлардаги маълумотларнинг ҳавфсизлиги. Маълумотларни кодлаш ва шифрлаш. (6 соат)
Маълумотлар ҳавфсизлиги ва уларни ҳимоя қилиш. Криптография тушунчаси. Маълумотларни кодлаш ва шифрлаш. Маълумотларни классик кодлаш усуллари.
4 - Мавзу . Ҳисоблаш тармоқларининг топологияси. Катта тармоқларни ташкил этиш тизими . Физик ва мантиқий тизимлари. (10 соат)
Компьютер тармоқларининг топологияси ва уларнинг воситалари билан алоқа усуллари. «Шина», «Юлдуз», «Халқа» топологиялари. Хар хил турдаги топологиялар. Тармоқ компонентлари (Hub, Repeater, и т.д.) уларнинг функциялари ва тармоқларни ташкил этишдаги роли.
5 - Мавзу. Локал тармоқларда тармоқ технологиялари. ( 8 соат).
Token Ring технологияси (физик даража, баённомалар, жиҳозлари). ArcNet. (физик даража, баённомалар, жиҳозлари). Ethernet технологияси (CSMA/CD кириш усулли, адреслаш, стандартлар, баённомалар, жиҳозлари, тармоқ ўлчамларини ҳисоблаш усуллари). Fast Ethernet технологияси ( CSMA/CD кириш усулли, адреслаш, стандартлар, баённомалар, жиҳозлари, тармоқ ўлчамларини ҳисоблаш усуллари). Gigabit Ethernet технологияси (CSMA/CD кириш усулли, адреслаш, стандартлар, баённомалар, жиҳозлари, тармоқ ўлчамларини ҳисоблаш усуллари) .
6 - Мавзу.Коммуникация жиҳозларининг турлари ва функционал асослари. (10 соат)
Локал тармоқларнинг намунавий жиҳозларининг таркиби. Кабел тизиминиг роли. Тармоқ адаптерлари. Локал тармоқларнинг физик тузилиши. Қайтаргичлар ва концентраторлар. Тармоқларнинг мантиқий тузилиши. Кўприклар ва коммутаторлар. Маршрутизаторлар. Модулли кўпфункцияли концентраторлар. OSI моделининг даражалардаги коммуникация жиҳозларининг мослиги.
7 - Мавзу. Тармоқда сервер ҳолати (Win XP/2003 Server). Тармоқдаги сервер. Домендаги махсус сервер. (6 соат)
Сервер вазифаларини ҳимоя нуқтаи назардан кўриш. Бошланғич доменлар – контроллер. Ҳимоялаш доменлари – контроллер. Сервер. Мустақил сервер. Хар хил серверлар орасида вазифаларнинг тақсимланиши.
Applikation – сервер, Интернет – сервер, Firewalls. Messaging – сервер. Gateways
8 – Мавзу. Win XP/2003Serverни ўрнатиш. Сервернинг аппарат ва дастурий таъминоти. (6 соат)
Win XP/2003Server сервер техникасига қўйиладиган талаблар. Микропроцессор. Асосий хотира. Қаттиқ дисклар. Периферия қурилмалари.
Серверларнинг масалаларни бажариш техникаси асосида танлаш шартлари: Файл сервери, босмага чиқариш сервери , илова сервери, интернет/Intranet сервери, Messaging – сервери, RAS. Firewall сервери.
9 – Мавзу. Ўрнатиш жарёни. Тармоқдаги баённомаларнинг бажариш вазифалари конфигурацияси (6 соат)
Win XP/2003 Server хар хил вариантларда ўрнатиш жараёни. Қаттиқ дискларда маълумотлар сақлашни режалаш усуллари. Файл тизимини танлаш. Бўлимларни ташкил этиш ва ўчириш. Бўлимларни фаоллаштириш. Кўриш тўпламини ташкил қилиш. Платаларни тасвирлаш. Қайта тасвирлаш. Ўчириш тизими. Гуруҳларни таъминлаш ва тиклаш. Хар хил турдаги баённомаларни таққослаш ва ўрнатиш (TCP/IP, NWLink (IPX/SPX) NetBEUI, Apple Talk)
10 - Мавзу. Win XP/2003 Server Сервер конфигурацияси. (6 соат)
Win XP/2003Server яратилган мухитга мослиги. Драйверларни ўрнатиш. Дастурий бошқарилувчи тизимлар. Рўйҳатга олиш . Серверни тиклаш.
11 – Мавзу. Тармоқ хизматлари ( 2 соат )
Тармоқ хизматларидан фойдаланиш. Компьютерли қидириш хизматлари. Ишчи станциялар ва серверларнинг хизматлари. Архитектурасининг ҳимояси.
12 - Мавзу. Фойдаланувчиларнинг хуқуклари . Хуқуқларини ўрнатиш ( 6 соат)
Фойдаланувчи счетлари, гуруҳлар ва ҳавфсизлиги. Фойдаланувчилар ва гуруҳларни режалаш. Номларни келишиш. Ҳавфсизликни режалаш. Хуқуқларни танлаш ва ўрнатиш.
Дериктивларни ўрнатишни режалаш. Гуруҳлар ва фойдаланувчи счётларини ўрнатиш. Рўйхатга олиш матнларини тузиш.
13 - Мавзу. Маълумотларга кириш ва баённомалар орқали маълумотларни узатиш (10 соат)
Ethernet и Fast Ethernet тармоқ архитектураси. Token Ring ва маркерли шина. CAN ва ArcNET тармоғи. FDDI и Fibre Chanel.,DQDB ва ATM тармоқлари. LAN тармоғига кириш асослари (Token Passing, CSMA/CD, CSMA/CA, DPAM, Token Bus, FDDI).LAN тармоғида баённомаларни узатиш (OSI таянч моделини жойлаштириш, Еthernet, Token Ring, ARCnet). WAN/MAN баённомалари ва уларнинг хусусиятлари (ATM, DQDB, FDDI)