Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

Download 114,19 Kb. bet 4/40 Sana 21.02.2022 Hajmi 114,19 Kb. #33991

Bog'liq
5b17beff1b301

Иншоотлар	Қурилмалар
Кўприклар, тў=онлар, суюқлик сақ-лаш иншоотлари, миноралар, тайёра-го\лар (аэродромлар), сув бўйи иншоотлари ва бошқалар

Бино ва иншоотлар заминининг деформацияланиши Қурилиш меъёрлари ва қоидаларида чекланган миқдордан ортиб кетмаслиги керак. (Илова 1.1-жадвал.) [9].
/озирги вақтда қабул қилннган қоидаларга асосан барча бино ва иншоотлар бикрлиги бўйича уч турга бўлинади.

1. 
   Нисбатан бикр иншоотлар (турли мўрилар, темир эритиш ўчоқлари, моёклар, сув кўтаргич иншоотлари, кўприкларнинг таянчлари, тў=онлари ва \оказо.); булар турли чўкишдан кам зарарланган \олда, улар учун бурилиш, шакл ўзгариши а\амиятлидир.
   
2. 
   Бикр иншоотлар (ром ва яхлит \олдаги темир-бетон буюмлар, саноат ва жамоат бинолари темир бетон синчли йирик ва яхлит қурилмали бинолар ва \оказо), бу иншоотлар учун эгилиш ва букилишга оид шакл ўзгариши хавфли.
   
3. 
   Эгилувчан иншоотлар (сув сақловчи идишларнинг остки қисмлари, темирдан ишланган қурилмалар, бўлинмалар ва \оказо),булар учун буралиш, эгилиш ва букилишга оид шакл ўзгаришлар маълум қийматдан ошиб кетмаслиги кифоя.
   

/озирда замин ва пойдеворлар лойи\аси асосини грунт, пойдевор ва иншоот қурилмаларини биргаликда қараш қабул қилинган.
Шунинг учун замин ва пойдеворларни лойи\алашда асосий масалани
\ал этиш лозим: биринчиси, иншоотнинг тегишли муста\кам-лиги ва тур=унлигини таъминлаш; иккинчиси, ашёлар сарфи, иш \ажми ва уларнинг таннархи нуқтаи назардан иқтисодий арзон турини танлашдан иборат.
Заминларни деформацияларини \исоблашда пойдеворлар турини арзонлаштирадиган бирдан-бир йўл, заминнинг юк кўтариш қобилиятини тўла \исобга олиш лозим.
Бунинг учун бино ва иншоотдан заминга таъсир этувчи юқори босимни \исобга олиш лозим. Юқори босим қиймати эса, иншоот учун йўл қўйиш мумкин бўлган деформацияга бо=лиқ бўлмай, балки заминнинг
ўлчамлари, грунт қатламларининг турлари ва уларнинг физикавий-механик хоссаларига бо=лиқдир.
Агарда заминни нотекис деформацияси ривожланиш характерини, бино ва иншоотлар бикрлигини \исобга олсак, у \олда деформация ва силжишни қуйидаги шаклларини ажратиш мумкин:

1. 
   О=иш пойдевор иккита нуқтасини улар орасидаги масофага тегишли абсолют чўкиши фарқи сифатида қаралади (1.1-расм).
   
2. 
   Бино ва иншоотни қийшайиши – битта кўндаланг ёки бўйлама ўққа жойлашган улар орасидаги масофага тегишли иккита ёки бир нечта пойдевор чўкишини фарқи (1.2-расм):
   

Download 114,19 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: