Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

О тф орматировано: Шриф т : (по
у молчанию) Times N ew Roman, не
полу ж ирный
О тф орматировано: Шриф т : Times
N ew Roman, у збекский (кириллица)
О тф орматировано: Шриф т : (по
у молчанию) Times N ew Roman, не
ку рсив

---

38
Асосий шиналар тақсимлаш шиналаридир, уларга энергия манбаидан 
энергия келиб, кетувчи чизиқларга берилади. Асосий шиналардан 
уланувчи чизиқлар аппаратларига боғловчи шиналар тармоқловчи 
шиналар дейилади. Тармоқланишнинг алоҳида аппаратларини ўзаро 
уловчи шиналар уловчи шиналар дейилади. 
Тақсимлаш қурилмаси ҳар қандай кучланишга ва ҳар қандай 
мақсадга мўлжалланган электр тармоқларининг таркибий элементидир. 
Кучланишлари 1000 В дан ортиқ бўлган юқори вольтли электр 
тармоқлари электр станциясининг тақсимлаш қурилмаларига уланади, 
сўнгра улар турли нимстанцияларнинг тақсимлаш қурилмалари орқали 
тармоқланади. 
Истеъмолчилар куч ва ѐритиш қурилмаларининг кучланиши 1000 В 
гача бўлган электр тармоқлари пасайтирувчи трансформатор 
нимстанцияларининг паст вольтли тақсимлаш қурилмаларидан электр 
қабул қилувчиларга тарқалади. Электр қабул қилувчиларнинг чизиқлари 
ҳам энергия билан таъминловчи чизиқ тақсимлаш қурилмалари воситасида 
уланади. 
Турли тақсимлаш қурилмаларининг тузилиш шакллари ва ўлчамлари 
қурилманинг кучланиши ва тақсим қилинаѐтган қувватига боғлиқ бўлади. 
Тақсимлаш қурилмаларида ишлатиладиган аппаратларнинг 
ўлчамлари ва конструкциялари, уларнинг турли режимларда ишлаш 
шароитлари, ток ўтувчи қисмлар изоляциясининг ўлчамлари, кучланиш ва 
ҳоказолар катталигига боғлиқ бўлади. 
Ишлатилаѐтган аппаратура тавсифи ва унинг ясалиш шаклларига 
қараб, тақсимлаш қурилмалари 1000 В гача кучланишли тармоқларда 
ишлатиладиган паст вольтли қурилмаларга ва 1000 В дан ортиқ 
кучланишли тармоқларда ишлатиладиган юқори вольтли қурилмаларга 
бўлинади.
Электр станциялари ва нимстанцияларининг электр ускуналари 
ичида юқори вольтли тақсимлаш қурилмалари катта ўрин тутади, шу