Ўзбекистон республикаси олий ва ўрата махсус таълим вазирлиги солиқ академияси

Investistion banklar - maxsus kredit muassasalari bo’lib, obligastiya hamda qarz majburiyatlari boshqa turlarini chiqarish yo’li bilan uzoq muddatli ssuda ka’italini jalb qiladi va ularni mijozlar (asosan davlat va tadbirkorlar) ga taqdim qiladi.

Investistion kom’aniyalar o’zlarining qimmatli qog’ozlarini chiqarish yo’li bilan huquqiy investorlar ‘ul resurslarini to’’laydi va ularni korxona (milliy va chet el)lar akstiya va obligastiyalariga joylashtiradi. Bunday kom’aniyalar to’liq investorlar manfaatini ifodalaydi va ularning asosiy maqsadi qo’yilgan ka’ital hisobiga foyda olish hisoblanadi.

I’oteka banklar – bu ko’chmas mulk (er va inshoot) hisobiga uzoq muddatli ssuda berishga ixtisoslashgan kredit muasasalar. I’oteka bankning resurslari o’zlarining i’oteka obligastiyalari hisobiga shakllanadi. Olingan ssudadan uy-joy va boshqa inshootlar qurish, korxonalarning ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirish uchun foydalaniladi.

Barcha tijorat banklari zahira (rezerv)larining hajmi va tarkibi bo’yicha Markaziy bank tomonidan o’rnatiladigan ma’lum talablarga javob berishi zarur.

Qarzdorlarning kreditlari haqidagi ma’lumotlarni hisobga olish maksadida O’zbekiston Markaziy banki tomonidan Kredit ma’lumotlari milliy institutini (KMMI) tashkil etish bo’yicha nizom qabul qilinib, kredit ma’lumotlari Banklararo kredit byurosiga (BKB) va tijorat banklariga taqdim etildi. Kredit ma’lumotlarining yagona reestri tijorat banklarining kredit, lizing va faktoringli shartnomalari, garovga qo’yilgan mol-mulk va kafolatlar hamda davlat statistika idoralari, nodavlat tashkilotlar va xo’jalik sub’ektlaridan olingan ma’lumotlar asosida shakllantiriladi. Qarz oluvchilarning krediti haqidagi ma’lumotlardan samarali foydalanish bank nazorati sifatini oshirishga va kredit hatarlarining kamayishiga olib keladi.