Тадқиқотнинг амалий натижалари қўйидагилардан иборат:
Тадқиқот натижаларининг ишончлилиги диссертацияда тарих фанида тан олинган назарий ёндашув ҳамда усулларнинг қўлланилганлиги, Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Шарқшунослик институтида сақланаётган Қўқон хонлиги тарихига бағишлаб ёзилган маҳаллий қўлёзма манбалар, Ўзбекистон Республикаси Марказий Давлат архивида сақланаётган кўп турдаги бирламчи хужжатлар, Қўқон хонлиги солиқ тизимини диний-хуқуқий моҳиятини очиб берувчи фиқҳий асарларга асосланганлиги, диссертацияда келтирилган хулоса, таклиф ва тавсияларнинг амалиётга жорий этилганлиги, олинган натижаларнинг ваколатли давлат муассасалари томонидан тасдиқланганлиги билан изоҳланади.
Iбоб. Қўқон хонлиги солиқ тизими манбашунослиги ва тарихшунослиги.
I.1.Хонликдаги солиқлар ва солиқ тизимига оид манбалар таҳлил
Тадқиқотнинг манбавий асосини тўрт гуруҳга бўлиш мумкин.
Биринчи гуруҳни XIX асрда Ўрта Осиё муарриҳлари томонидан битилган кўлёзма асарлар
Иккинчи гуруҳни архив ҳужжатари
Учинчи гуруҳни турли Қўқон ҳукмдорлари томонидан берилган, тадқиқотда илк маротаба илмий муомалага киритилаётган ёрлиқлар, иноятномалар
Тўртинчи гуруҳни эса ХVIII-ХIХ аср оралиғида хонликка ташриф буюрган саёҳатчилар, ҳарбийлар, элчилар, савдогарлар ва бошқа шахсларнинг эсдаликлари ва кўрсатмалари ташкил этади
I.2 Қўқон хонлиги солиқ тизими тарихшунослиги.
Биринчи гуруҳга XIX асрнинг 70-йилларидан то 1917 йилгача нашр
этилган асарларни киритиш мумкин.
Адабиётларни шартли равишда қуйидаги гуруҳларга ажратиш мақсадга мувофиқдир.
Иккинчи гуруҳ совет даври адабиётларидан ташкил топгандир.
Учинчи гурух мустақиллик даврида нашр этилган тадқиқотлардан иборатдир
Тўртинчи гуруҳни Қўқон хонлиги тарихининг айрим масалаларини ўзида акс
эттирган хорижлик тадқиқотчиларнинг асарлари ташкил этади
I.2 Қўқон хонлиги солиқ тизими тарихшунослиги. - Биринчи гуруҳга мансуб адабиётлар муаллифлари рус шарқшунослари С.Нуркен, В.Григорьев, А.Кун, А.Хорошхин, А.Гейнс, Н.Пантусов, А.Миддендорф, В. Наливкин, А. Зимин, Н. Остроумов, С.Абдугаффаров ва бошқалардир. Мазкур муаллифларнинг асарлари Қўқон хонлиги тарихи бўйича муҳим аҳамиятга эга бўлган асарлар ҳисобланиб, уларда XIX асрда хонликдаги сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ҳаёт, давлатдаги маъмурий -бошқарув тизимининг айрим масалалари, хусусан, баъзи мансаблар ва мансабдорлар фаолиятига оид маълумотлар ўз аксини топган.
Адабиётларни шартли равишда қуйидаги
гуруҳларга ажратиш мақсадга мувофиқдир.
Н.Павловнинг “История Коканда” китобининг 21-бобида ( 88 бетда) Қўқон хонлиги сарлавҳаси билан маълумотлар берилган.Унда 1710йил Бухоро хонлиги таркибидан ажралиб чиқан Қўқон хонлиги тарихидаги машхур олтин бешик воқеасидан то рус подшоси босиб олгунигача бўлган хонлар ва уларга тегишли бўлган сиёсий воқеалар баён этилган.
XIX асрнинг иккинчи ярмида Қўқон хонлиги тарихи бўйича тадкиқотлар олиб борган рус шарқшуносларидан В. Наливкиннинг асарлари муҳим аҳамиятга эга. Маҳаллий тарихнависларнинг асарлари асосида «Краткая история Кокандского ханства» номли асарини ёзган олим ўрганилаётган масаланинг баъзи жиҳатлари тўғрисида муҳим фикрларни баён этган. Хусусан, у хонликнинг маъмурий бўлиниши тўғрисида маълумот берган. Маъмурий амалдорлар хақида берган маълумоти эса солиқ тизимида фаолият олиб борган мансабдорлар кимлар бўлганлигини билиб оламиз.
Do'stlaringiz bilan baham: |