Ўзбекистон республикаси олий мажлис сенати аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология

1-жадвал 
Кўчатидан экилган пиѐз ниҳоллари ер устки қисминишаклланишига экиш схемасини таъсири 
Экиш схемаси, см 
Озиқланиш 
майдони, м
2
Гектардаги 
ўсимлик сони, 
минг дона 
5 
7 
9 
11 
Баргларини ҳосил бўлгунича 
кетган вақт, кун 
5
2
20
50


0,0175 
571,4 
8 
6 
6 
10 
5
,
7
2
20
50


0,02625 
380,9 
7 
5 
5 
12 
10
2
20
50


0,0350 
285,7 
6 
5 
4 
6 
5
3
15
15
40



0,01166 
857,6 
9 
7 
7 
9 
5
,
7
3
15
15
40



0,0175 
571,4 
8 
6 
6 
8 
10
3
15
15
40



0,0233 
428,6 
7 
5 
5 
5 
Ниҳолларни 7 ва 9 баргларини ҳосил қилиши учун барча экиш схемалари бўйича ўртача 5, 6 кун 
ўтди, 11 нчи барги эса кечроқ – 8,5-9,2 кундан сўнг ўсиб чиқди. Майсаларда 11-нчи баргларини 7 ва 9 
баргларга нисбатан кечроқ ҳосил бўлишига сабаб (бу босқич июл охири август бошланишига тўғри 
келади) ҳаво ҳароратнинг 35-38°С ва ҳавонинг нисбий намлигини 40-65 фоизгача пасайиб кетишидандир. 
Бизни тажрибамизда эса пиѐзнинг, бу биологик хусусияти, кўчатидан экилганлиги учун юқорида 
кўрсатилган муддатдан 20-25 кун кейинроқ кузатилди. Бунга, албатта, ниҳоллар кўчирилганда унинг 
илдизини маълум бир қисмини узилиб қолиши ҳамда турпоқ ва ҳаво ҳароратининг юқори бўлиши 
таъсиридандир. 

---

144 
Пиѐзни кўчатдан турли озиқланиш майдони ва схемага экиб етиштириш уни ер устки қисмини 
шаклланишига таъсир этибгина қолмасдан, балки пиѐзбошни ўртача вазни, товарбоп маҳсулот миқдори 
ҳамда ҳосилдорлигига ҳам таъсир этар экан (2-жадвал). 
Кўчати такрорий экин сифатида экилган пиѐз ҳосили турли схемаларда турлича бўлиб, ўрганилган 
қўш қаторли экиш схемаси орасида энг кўп пиѐз ҳосили (27,5 т/га) лентачадаги ўсимликлар ораси 5 см 
қилиб экилган вариантдан, учқаторли лентасимон усулда экилганида эса энг юқори ҳосил эса 
5
2
20
50


см схемада ўсган ўсимликлардан олинди (30,4 т/га).