Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

To‗siq qurilmalari va dielektrik qalpoqlar 
2.1.88. To‗siq qurilmalari ishchilarning bexosdan kuchlanish ostidagi tok 
o‗tkazuvchi qismlarga xavfli masofagacha yaqinlashishdan saqlash hamda 
taqsimlovchi uskunalar uchastkalariga kirish yo‗llarini to‗sish uchun qo‗llaniladi. 
To‗siq qurilmalariga shchitlar kiradi. 
2.1.89. SHchitlar alif shimdirilgan va rangsiz lok surtilgan quruq taxtadan 
yoki tiniq elektr izolyatsiyalovchi materialdan qilinishi lozim. Ularga xavfsizlik 
texnikasi plakatlari mahkamlanishi yoki «Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik 
texnikasi qoidalari»ga muvofiq yozuvlar yozib qo‗yilishi lozim. SHchit 
konstruktsiyasi mahkam, qulay, qiyshayishi va ag‗anashiga imkon bermaydigan 
choralar ko‗rilgan, og‗irligi esa bir kishi ko‗tarib o‗rnatadigan bo‗lishi darkor. 
SHchit balandligi kamida 1,7 m, pol bilan pastki qismi oralig‗i ko‗pi bilan 10 sm 
bo‗lishi kerak. 
2.1.90. SHchitlarni shunday o‗rnatish kerakki, ular xavf paydo bo‗lganda 
xodimlarning xonadan chiqib ketishiga xalaqit bermasligi zarur. 
2.1.91. SHchitlarning kuchlanish ostidagi tok o‗tkazuvchi qismlarga tegib 
turishiga ruxsat berilmaydi. Ish joyini to‗suvchi shchitdan kuchlanish ostidagi tok 
o‗tkazuvchi qismlargacha bo‗lgan masofa «Elektr uskunalarini ishlatishda 
xavfsizlik texnikasi qoidalari»da qayd etilgan masofaga mos kelmog‗i shart. 
(«Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik texnikasi qoidalari», «SHarq», 1995 
yil, 14-bet). 
2.1.92. To‗siqlarni mustahkam o‗rnatish yoki mahkamlash uchun 
mo‗ljallangan shchitlarni ishlatishdan oldin ularning ulangan qismlari 
mustahkamligini, barqarorligini va detallarning chidamliligini tekshirish lozim. 
2.1.93. Elektr tokiga ulab yuborishning oldini olish uchun qalpoqlarni bir 
qutbli ajratgich pichoqlariga kiygiziladi. Qalpoqlar elektr xavfsizligi shartlari 

---

136 
bo‗yicha ko‗chma yerga ulagichni o‗rnatishning iloji bo‗lmagan elektr 
uskunalarining ulangan joylarida qo‗llaniladi. Qalpoqlar ajratgich pichoqlariga 
bemalol kiygizilishi va unda mustahkam turishi zarur. Qalpoqlar rezinadan yoki 
plastmassadan tayyorlanadi. Ularni o‗rnatish va echib olgan asosiy himoya 
vositalarini qo‗llagan holda amalga oshirilishi zarur. Qalpoqlarda yoriqlar, darz 
ketgan joylar, begona jismlar mavjudligi va boshqa buzilishlarning yo‗qligi har 12 
oyda bir marta tekshirilishi lozim.