Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

16-Amaliy ish 
 
1000 Voltdan yuqori elektr uskunalaridan foydalanishda himoya 
vositalarini qo‘llash va sinash
110 kV va undan Yuqori kuchlanishli havo elektr uzatish tarmoqlarida 
elektromontyorni bevosita tok o‗tkazuvchi qismlarga tegib ishlashi uchun 
mo‗ljallangan izolyatsiyalovchi qurilma va moslamalar
2.1.16. Izolyatsiyalovchi qurilma va moslamalar 110 kV va undan Yuqori 
kuchlanishli havo elektr uzatish tarmoqlarida bevosita tok o‗tkazuvchi qismlarga 
(simga, armaturaga) tegib ishlashda odamni uskunalarning yerga ulangan qismidan 
va boshqa kuchlanishga ega bo‗lgan qismlardan izolyatsiya qilish uchun 
mo‗ljallangandir. 
Izolyatsiyalovchi 
qurilmalarga 
elektr 
izolyatsiyalovchi 
(bakelit, 
shishaplastik va boshqa) materiallardan tayyorlangan shtangaldar, narvonlar, 
tortqilar, arqonlar kiradi. 
Moslamalarga ko‗taradigan savatlar, sim oldida ishlash uchun maxsus 
xonalar, simda harakat qiluvchi aravachalar, tortuvchi qurilmalarning qo‗shimcha 
qismlari. 
domkratlar, 
bloklar 
va 
hokazolar 
kiradi. 
Moslamalar 
elektroizolyatsiyalovchi materiallardan yoki metalldan yasalishi mumkin. 
2.1.17. Tok o‗tkazuvchi qismlarga odam tegishidan oldin uning shaxsiy 
ekranlovchi komplekti tok o‗tkazuvchan qismlarga maxsus shtanga yordamida 
(potensiallarni tenglashtirish uchun) ulanishi zarur. O‘lovchi o‗tkazgichning 
kundalang kesimi 4 mmgdan kam bo‗lmasligi lozim. 
2.1.18. Simga yaqinlashish va unga keyinchalik tegish izolyatsiyalovchi 
narvon yoki izolyatsiyalovchi shtanga yoki arqonlarga osilgan kabina yordamida 
amalga oshirilishi mumkin. Izolyatsiyalovchi narvonga alohida bo‗laklardan 
yig‗ish mumkin. Narvonning yuqori qismi ustunni traversiga mahkamlash uchun 
qisqich va sharnir bilan jihozlanadi. Bu o‗z navbatida narvonni o‗zaro 
perpendikulyar bir yoki ikki tekislikda (maydonda) erkin harakatlanishini 
ta‘minlaydi. 
2.1.19. Izolyatsiyalovchi tortqi simlar va osilgan ilgaklar og‗irligini o‗ziga 
olish uchun xizmat qiladi. Simga yaqinlashish uchun kabina ishlatilgan taqdirda 
izolyatsiyalovchi tortqilarni ushbu kabina hamda undagi elektromontyor og‗irligini 
o‗ziga olish uchun ishlatish mumkin. 
2.1.20. Izolyatsiyalovchi arqonlar asboblarni Yuqoriga olib chiqish, narvon 
va ko‗chma minoralarni joyidan qo‗zg‗atish hamda ishchi holatiga keltirish, 
montyorning simda, narvonda hamda kabinada turgan vaqtda xavfsizligini 

---

125 
ta‘minlashga mo‗ljallangandir. Izolyatsiyalovchi arqonlar sintetik toladan (masalan 
polipropilendan) tayyorlangan bo‗lib, uning tarkibiga tabiiy tola aralashtirmagan 
bo‗lishi kerak. 
2.1.21. Izolyatsiyalovchi arqonlardan tashqari barcha izolyatsiyalovchi 
qurilma va moslamalarda kuchlanish sinfi, ruxsat etilgan yuk ko‗tarish qobiliyati 
va keyingi sinov muddati aniq ko‗rinishi zarur. Agar narvon alohida bo‗laklardan 
yig‗ilgan bo‗lsa, belga har bir bo‗lagiga bosiladi. 
Izolyatsiyalovchi arqonlarda yoki ularga bog‗langan sinov muddati 
to‗g‗risidagi belgilarda aniq ko‗rinadigan «Faqat kuchlanish ostida ishlatish 
uchun» yozuvi bo‗lishi lozim.