Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

II. Iste‘molchilarning elektr qurilmalarini ulash uchun texnik shartlar
18. Elektr energiyasi iste‘molchilari, shu jumladan xususiy uy-joylarda 
yashovchi iste‘molchilar elektr qurilmalarining Yangi va qo‗shimcha quvvatlari-ni 
hududiy elektr tarmoqlari korxonalarining ishga tushirish vaqtida, elektr 
tarmoqlariga ulash uchun texnik shartlarni olishga majburdirlar. 
Texnik shartlarsiz elektr qurilmalarining elektr ta‘minotini 
loyihalashtirish, uskunalarni montaj qilish va ularni hududiy elektr tarmoqlari 
korxonalarining elektr tarmoqlariga ulash taqiqlanadi. 
Ulanish uchun texnik shartlarning bajarilishi barcha iste‘molchilar, loyihalash, 
qurilish-montaj va ishga tushirish-sozlash tashkilotlari uchun majburiy hisoblanadi. 
19. Kuchlanishi 1000 Volt va undan Yuqori bo‗lgan transformatorlar yoki 
dvigatellarning Yangi yoki qo‗shimcha quvvatlarini ulash, hududiy elektr
tarmoqlari korxonalarining tarmoq transformatorlariga ulanadigan past
kuchlanishli qurilmalarning Yangi quvvatini ulash yoki ularning ruxsat berilgan 
quvvatini oshirish uchun texnik shartlar iste‘molchi-buyurtmachidan
(quruvchidan) yoki uning topshirig‗i bo‗yicha bosh loyihalash tashkilotidan 
buyurtma olingandan sung bir oy muddatda hududiy elektr tarmoqlari korxonasi 
tomonidan, belgilangan tartibda beriladi. 
Tadbirkorlik sub‘ektlarini elektr tarmoqlariga ulash uchun texnik shartlar 
tadbirkorlik sub‘ektlarining buyurtmalari bo‗yicha tuman (shahar) arxitektura
va qurilish boshqarmasi (bo‗limi) tomonidan uch ish kunidan ko‗p bo‗lmagan
muddatda beriladi. 
Barcha iste‘molchilar uchun texnik shartlar, shu jumladan qo‗shimcha shartlar 
to‗lov undirmasdan beriladi.
20. Texnik shartlarni olish bo‗yicha buyurtmanomada iste‘molchi 
loyihalashtirilayotgan ob‘ektni tavsiflovchi quyidagi ma‘lumotlarni qisqacha 
shaklda ko‗rsatadi: yuklama miqdori, iste‘molchining elektr ta‘minoti
ishonchliligi bo‗yicha toifasi, o‗rnashgan joyi (aholi punkti bilan bog‗liq 
kartografiya materiali), ob‘ektni loyihalashtirish va qurish muddatlari, ob‘ektga
xizmat ko‗rsatuvchi elektr qurilmalarining balans bo‗yicha mansubliligi. Quvvati 
10 kVt gacha bo‗lgan elektr qurilmalariga ega bo‗lgan xo‗jalik yurituvchi 
sub‘ektlar uchun texnik shartlar olish yuzasidan buyurtmanomalar tegishli
elektr ta‘minoti korxonalariga, 10 kVt va undan Yuqori quvvatli bo‗lganda esa — 
hududiy elektr tarmoqlari korxonalariga yuboriladi. 
21. Elektr qurilmalarining, iste‘mol qilinadigan quvvat oshirishiga sabab 
bo‗lmaydigan, elektr ta‘minoti ishonchliligi bo‗yicha toifasi o‗zgargan yoki 
iste‘molchining tashqi elektr ta‘minoti sxemasi o‗zgargan taqdirda, iste‘molchi 

---

81 
buning uchun hududiy elektr tarmoqlari korxonasidan qo‗shimcha texnik
shartlar olishga majburdir. 
22. Elektr qurilmalari iste‘molchilarning elektr tarmoqlaridan quvvat 
oladigan subiste‘molchilar texnik shartlarni, hududiy elektr tarmoqlari
korxonasining ruxsati bilan, iste‘molchilardan oladilar va loyiha hujjatlarini 
iste‘molchi bilan kelishadilar.
Agar subiste‘molchining yuklamasi ortishi sababli iste‘molchining tashqi 
elektr ta‘minoti sxemasini o‗zgartirish yoki hududiy elektr tarmoqlari korxonasi 
bilan tuzilgan elektr ta‘minoti shartnomasida qayd etilgan transformatorlar va
Yuqori voltli dvigatellar quvvatini ko‗paytirish talab etilsa, iste‘molchi
yuklamani ko‗paytirishga texnik shartlarni hududiy elektr tarmoqlari korxonasidan 
oladi. 
23. Ob‘ektni hududiy elektr tarmoqlariga ulashning texnik shartlarida 
quyidagilar ko‗rsatiladi: 
ulanish nuqtasi (podstansiya, elektr stansiyasi yoki elektr energiyasi uzatish 
liniyasi), ob‘ektni ta‘minlovchi havo va kabel liniyalari bajarilishi kerak bo‗lgan 
kuchlanish, alohida holatlarda tashqi elektr energiyasi ta‘minoti sxemasi 
variantlarini ishlab chiqish zaruriyati ko‗rsatiladi; 
Yangi iste‘molchi ulanishi tufayli mavjud tarmoqni kuchaytirish bo‗yicha 
asoslangan talablar (simlar kesimlarini oshirish, transformatorlar quvvatini 
almashtirish yoki ko‗paytirish, zaxira yacheykalari barpo etish va shu kabilar); 
qisqa tutashish toklarining hisoblangan miqdori, releli himoya, avtomatika, 
aloqa, izolyatsiya va o‗ta kuchlanishdan himoyaga qo‗yiladigan talablar; 
reaktiv quvvat o‗rnini to‗ldirishga qo‗yiladigan talablar; 
elektr energiyasini hisobga olishga qo‗yiladigan talablar; 
davlat standartlariga muvofiq tok qabul qilgichlar yonida barqarorlashti-ruvchi 
qurilmalar va elektr energiyasi sifatini nazorat qiluvchi priborlarning o‗rnatilishiga 
qo‗yiladigan talablar; 
iste‘molchi yuklamasining sutkalik jadvalini tartibga solish bo‗yicha talablar; 
elektr qurilmalarining namunaviy loyihalarini qo‗llash bo‗yicha tavsiyalar; 
hududiy elektr tarmoqlarining ta‘minlovchi liniyalariga ulanadigan 
iste‘molchilar elektr qurilmalariga qo‗yiladigan o‗ziga xos talablar (zaxira energiya 
manbaining, kuchlanish beriladigan joylarni avtomatik himoya qilishning zarurligi, 
ta‘minlovchi liniyalarning parallel ishlashiga yo‗l qo‗yilishi, yagona elektr 
energetika tizimida quvvat tanqisligi paydo bo‗lganda bunday tok qabul
qilgichlarning elektr ta‘minotini saqlash maqsadida ayrim zaxiralanuvchi 
ta‘minlovchi liniyalarga mas‘ul yuklamalarni ajratish va shu kabilar); 

---

82 
korxona, bino, inshootlar loyihasida (ishchi loyihasida) elektr qurilmalari-ni 
ekspluatatsiya qilishni tashkil etish bo‗yicha loyiha echimlarini ishlab chiqish
to‗g‗risidagi talablar; 
iste‘molchi tarmog‗iga ulanadigan subiste‘molchilar ro‗yxati (ularning 
yuklamalari va elektr energiyasi iste‘moli to‗g‗risidagi asosiy istiqbol 
ma‘lumotlarini ko‗rsatgan holda); 
texnik shartlarning, ishlarni loyihalash va bajarishning amaldagi me‘yorlarini 
hisobga olgan holda belgilangan amal qilish muddati. 
24. Korxonalar, binolar, inshootlar, ularning navbatlari yoki alohida ishlab 
chiqarishlarning texnik shartlarga muvofiq ishlab chiqilgan elektr ta‘minoti 
loyihalari (ishchi loyihalari) hududiy elektr tarmoqlari korxonasi va 
«O‗zdavenergonazorat» DI bilan kelishilishi kerak, iste‘molchilarni 10 kVt
gacha quvvatli elektr ta‘minoti loyihalari bundan mustasno. 
25. Iste‘molchilarning yuklamalarini ulash bilan bog‗liq Yangi elektr 
qurilmalarini va elektr tarmog‗i xo‗jaligining ob‘ektlarini loyihalash va
qurish, ishlab turganlarini kengaytirish va rekonstruktsiya qilish
iste‘molchilarning mablag‗lari hisobiga amalga oshiriladi.
26. Iste‘molchi, unda texnik imkoniyat mavjud bo‗lsa, hududiy elektr tarmoqlari 
korxonasining talabi bo‗yicha o‗z elektr tarmoqlariga boshqa elektr energiyasi 
iste‘molchilarining elektr qurilmalarini ulashi shart. 
III