Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

IV. Ish bo‘yicha tushuntirish va ko‘rsatmalar
Katta qarshiliklarni yakka ko‘prik sxemasi bilan o‘lchash uchun (2.4-rasm) R₁ ning biror qiymati o‘rnatiladi, so‘ngra R₂ va R₃ qarshiliklarning nisbatini, masalan 1 ga teng deb olinadi.
“Grubo” tugmachasini bosib, galvanometr ko‘rsatkichiga qaraladi.


R₁ qarshilikning qiymatini (5 ta dekada qarshiliklarini) asta-sekin o‘zgartirib, galvanometr ko‘rsatkichi nolga keltiriladi.
R₁ ning maksimal qiymatini o‘rnatganda ham ko‘rsatkich nolga kelmasa, R₂ va R₃ qarshiliklarning nisbatini orttirib yana R₁ ni o‘zgartirib, ko‘rsatkich nolga keltiriladi. So‘ngra ’’tochno’’ tugmachasini bosib, R₁ ni o‘zgartirib, galvanometr ko‘rsatkichi qayta nolga keltiriladi.
Ko‘prikni muvozanat xolatiga keltirayotganda R₁ qarshilikning 5 ta dekadasini ishlatishga harakat kilish kerak.
Noma’lum qarshilik R_x qo‘yidagi ifodadan hisoblab topiladi.
R_x=( R₂/ R₃) R₁
Kichik qarshiliklarni qo‘shaloq ko‘prik sxemasi bilan o‘lchash uchun (3.5-rasm). R₁ ning biror qiymati, so‘ngra R₂ va R₃ qarshiliklarning o‘zaro teng bo‘lgan bitta qiymati o‘rnatiladi.
“Grubo” tugmachasini bosib turib, R₁ ni o‘zgartirish bilan galvanometr ko‘rsatkichi nolga keltiriladi. So‘ngra ko‘prikning muvozanatga kelganini “tochno” tugmachasini bosib turib tekshiriladi:
Noma’lum qarshilik esa quyidagi ifodadan hisoblab topiladi:
R_x= (R₁/R₂) R_N
R_N – namuna qarshilikning o‘rnatilgan qiymati 1 yoki 0,001 Ω.

2. 
   Ko‘prik xatoligi quyidagi ifodadan aniqlanadi:
   

,
bu erda: R₀-o‘lchanayotgan namunavay qarshilikning nominal qiymati.
R₀^’ –namuna qarshilik R₀ ni ko‘prik bilan o‘lchanayotgan qiymati.
3) Ko‘prik sezgirligi quyidagi ifodadan aniqlanadi:
[ ],
bu erda: -elka qarshiligi R₁ ni  qiymatga (R₁) orttirilganda galvanometrning og‘ish burchagi bo‘lib, bo‘laklarda olinadi.