Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

predmet va hodisalarni o„rganishning eng oddiy, ko„p hollarda qo„llash mumkin 
bo„lgan usulidir
. 
Unda sub‘ekt (masalan, tadqiqotchi) kuzatilayotgan hodisaga bevosita ta‘sir 
o‗tkazmasdan, uni tabiiy holatida, bog‗lanishlarida o‗rganadi. Bunda sub‘ekt o‗z sezgi organlari, 
tadqiqotlar olib boriladigan asbob-uskunalar (masalan, mikroskop, tunda ko‗rish asbobi va Shu 
kabilar) bilan ish ko‗radi. 

Tabiiyki kuzatish pala-partish, uzoq-yuluq holda emas, balki izchil, ko‗pincha avvaldan 
tuzilgan reja (masalan, tadqiqot rejasi) asosida o‗tkaziladi. Masalan, 
korxona rahbari uning turli 
bo‗g‗inlarida, bo‗limlarida ishlayotgan mas‘ul xodimlarning, ishchilarining ishini sistemali 
ravishda, muntazam kuzatib boradi
, induksiya asosida ma‘lum bir xulosalarga keladi. Bu 
xulosalar boshqaruv strukturasi, kadrlar masalasiga ma‘lum bir o‗zgartirishlar kiritish uchun asos 
bo‗lib xizmat qiladi. Boshqa bir misol. 
Militsiya yoki prokuratura xodimi jinoyatni sodir qilishda 
Shubhalanayotgan kishini hisbga olishdan avval uning xatti-harakatlarini oldindan tuzilgan reja 

---

313 
asosida, turli xil sharoitlarda tabiiy holatda, unga xalaqit bermagan holda kuzatib boradi
. Bu 
esa unga qat‘iy bir qarorga kelishi uchun zarur bo‗lgan faktlarni topishiga yordam berishi 
mumkin.