Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Falsafaning yangi sohalari.
Falsafiy bilimning tuzilishi o‗zgarmas, uzil-kesil shakllangan 
emas. Falsafaning rivojlanishi va u hal qilayotgan muammolar doirasi kengayishiga qarab falsafiy 
bilim tuzilishida ham o‗zgarishlar yuz beradi. Ilmiy nazariyalar yoki falsafiy g‗oyalar inqirozga 
uchragan yoki o‗zining asossizligini namoyish etgan taqdirda, ularning bilim tizimidagi o‗rni va 
rolini qayta baholash amalga oshiriladi, bu esa ba‘zan ularning nazariy va amaliy ahamiyati 
yo‗qolishiga olib keladi. Masalan, flogiston nazariyasi, «falsafa toshi»ni izlash, empiriokrititsizm 
falsafasi va o‗z ahamiyatini yo‗qotib, tarix mulkiga aylangan boshqa ko‗pgina g‗oyalar bilan 
Shunday bo‗lgan. Bugungi kunda falsafa bilan ham shunga o‗xshash hodisa yuz beryapti, degan fikr 
mavjud. Hatto falsafa o‗lyapti deb hisoblaydiganlar ham yo‗q emas.
Darhaqiqat, o‗zini oqlamagan g‗oyalar, yo‗nalishlar va konsepsiyalar bisyor, ularning 
aksariyati hozir juda og‗ir ahvolda, ayrimlari esa kuchli inqiroz holatini boshdan kechirmoqda. 
Ammo 
falsafa o‗zining birinchi ma‘nosida – «donolikni sevish» sifatida, haqiqatning tagiga etish 
usuli sifatida, jon holati sifatida va nihoyat, dunyoqarashning alohida shakli sifatida insoniyat 
turguncha mavjud bo‗ladi.
Buni falsafiy bilimning ayrim nisbatan yangi sohalari ham tasdiqlaydi (ba‘zan ular mustaqil 
falsafiy fanlar maqomiga da‘vogarlik qiladi). Ular falsafa yondashuvlari va metodlari jamiyat 
hayotining ayrim jabhalari, murakkab ob‘ektlar, muayyan fanlar va Shu kabilarni o‗rganishga 
nisbatan qo‗llanilishi natijasida yuzaga keldi. Ularning aksariyati falsafaning eng yangi tarixi bilan 
bog‗liq bo‗lib, asosan XX asrga tegishlidir. Bu erda avvalo tabiat falsafasi, huquq, fan, tarix, 
siyosat, san‘at, din, texnika falsafasi, tanatologiya, gerontologiya va boshqalar nazarda tutilmoqda. 
O‗tgan asrning so‗nggi o‗n yilliklarida tadqiqotning yana bir yangi va o‗ta muhim sohasi – 
globallashuv va u yuzaga keltirayotgan global muammolar falsafasi paydo bo‗ldiki, uni o‗rganish 
ham foydadan xoli bo‗lmaydi.