Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

tushuncha
, 
hukm(mulohaza)
va 
xulosa 
chiqarish shaklida mavjud. 
Tafakkur shakllari va qonunlari haqida tushuncha 
 Tafakkur shakli
fikrning mazmunini tashkil etuvchi elementlarning bog‗lanish usuli, uning strukturasi 
(tuzilishi) dir. Fikrlash elementlari deganda, predmetning fikrda ifoda qilingan belgilari haqidagi axborotlar 
tushiniladi. Tafakkur shaklini tabiatini konkret misollar yordamida ko‗rib chiqamiz. 
Ma‘lumki, ayrim predmetlar, ularning sinfi (to‗plami) kishilar tafakkurida turli xil mazmunga ega bo‗lgan 
tushunchalarda aks ettiriladi. Masalan, "davlat" tushunchasida o‗zining maydoniga, aholisiga, boshqaruv 
vositalariga ega bo‗lgan siyosiy tashkilot aks ettiriladi. "Ilmiy nazariya" tushunchasida esa, predmetlarning 
birorta sohasiga oid bo‗lgan va ular haqida yaxlit tasavvur beradigan, ma‘lum bir metod yordamida ko‗rilgan 
tushunchalar sistemasi ifoda etilgan. 

---

276 
Mazmun jixatdan turli xil bo‗lgan bu tushunchalar mantiqiy shakliga ko‗ra bir xildir: har ikkalasida 
predmet, uning muhim belgilari orqali fikr qilingan. "O‗z maydoniga egaligi", "aholisining mavjudligi", 
"boshqaruv vositalarga egaligi", "siyosiy tashkilotdan iboratligi" davlatning muhim xususiyatlari hisoblanadi. 
Xuddi Shuningdek , "predmetlarning birorta sohasiga aloqadorligi", "predmet haqida yaxlit tasavvur hosil 
qilishga imkoniyat berishi", "ma‘lum bir metod yordamida ko‗rilishi", "tushunchalar sistemasi shaklida 
bo‗lishi" ilmiy nazariyaning muhim belgilari hisoblanadi. Agar tushuncha aks ettirayotgan predmetni A bilan , 
unda fikr qilinayotgan muhim belgilarni, ya‘ni fikrlash elementlarini