‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Normativ-texnik xu j jat 
- Dorivor o'sim liklar mahsulotlarining 
sifatini rasmiylashtiruvchi (rcglamentga soluvchi) hujjatlar yig'indi- 
si. Ularga davlat standartlari, farmakopeya maqolalari va boshqa 
hujjatlar kiradi.
Oshlovchi moddalar (tannidlar) 
- o ‘simliklaming yuqori 
molekulyar murakkab fenol birikmalari (molekulyar massasi 300- 
5000, b a’zan 20 minggacha) aralashmasi b o ‘lib o'sim liklam ing 
hamma organlarida 70%gacha to'planishi mumkin. Ular hayvon- 
laming xom tcrilarini oshlash xususiyatiga ega. Tibbiyotda bur- 
ishtiruvchi va bakteritsid vosita sifatida ishlatiladi.

---

Partenokarpiya 
- daraxt-buta o‘simliklarda urug‘lanmasdan 
turib meva hosil b o ‘lish hodisasi.
Polisaxaridlar 
- bir xil monosaxaridlar (gomopolisaxaridiar) 
bir xil b o ‘lmagan monosaxaridlar (geteropolisaxaridlar) va b a ’zan 
uglevod boMmagan birikmalar (geteropolisaxaridlar) qoldiqlaridan 
tarkib topgan yuqori molekulali organik moddalar. Ularga kraxmal, 
glikogen, sellyuloza, inulin, pektin, shilliq moddalar kiradi.
Populyasiya 
— tabiiy tanlanish jarayonida shakllangan va 
muayyan arealiga ega daraxt-buta turlari. Populyatsiya turning ya- 
shash shakli hisoblanadi.
Regeneratsiya 
- o ‘simlik organidan uning y o ‘qotilgan or- 
ganlarini qayta tiklash va yosh o'sim lik hosil qilish qobiliyati. 
Regeneratsiya asosida o ‘simliklami madaniy sharoitlarda vegetativ 
k o ‘paytirish va klonlar yetishtirish amalga oshiriladi.
Rizosfera 
- daraxt-buta ildizlari o ‘sib turgan va mikroorganizm- 
lar to‘planadigan tuproq qatlami.
Saponinlar 
- ular gemolitik va yuza faolligiga ega b o ‘lib, 
sovuqqonli hayvonlar uchun zaharlidir. Aglikoni tuzilishiga k o ‘ra, 
steroid va triterpen saponinlarga ajratiladi. Saponinlar keng spektrli 
farmakologik hususiyatlarga ega, ular sedativ, stimullashtiruvchi 
shamollashga qarshi vositalar sifatida ishlatiladi.
Simbioz 
- turli turdagi ikki o ‘simlik yoki o ‘simlik - zam burug‘ 
orasidagi biologik hamkorlik. Simbioz turlami o ‘zaro rivojlanishiga 
k o ‘maklashadi, ular orasida modda almashinuvi sodir b o ‘ladi.