Ўзбекистон республикаси кўишлок ва

1. КИРИШ
Ўзбекистон Республикасининг умумий ер майдони 44,7 млн.га бўлиб, суғориладиган ерлар майдони 4,3 млн.га (9,23%) ни ташкил қилади.
Суғориладиган майдонларни сув билан таъминлаб туриш учун умумий сув сарфи 2500 м³/сек.дан ортиқ бўлган 75 йирик каналлар, умумий ҳажми 18.6 млрд. м³ бўлган 53 сув ва 25 сел омборлари, 32,4 минг км хўжаликлараро, 174,5 минг км хўжалик ички суғориш тармоқлари, 31 минг км хўжаликлараро, 106,3 минг км хўжалик ички заҳ қочириш тармоқларидан фойдаланилмоқда.
Республика хўжаликларида 13 мингга яқин насос агрегатлари мавжуд бўлиб, улар ёрдамида 1,05 млн.га экин майдони суғорилади.
Мавжуд 4,25 млн.га суғориш майдонидан 0,144 млн гектари кучсиз, 0,668 млн. гектар ер ўрта ва 0,168 млн гектар ерлар кучли шўрланган ҳисобланади. Демак 0,836 млн. гектар ерларнинг мелиоратив ҳолати қониқарсиз даражада. Бунга асосий сабаблар - каналлардан сувнинг фильтрацияга йуқолиши, далалардан сувларнинг зовур ва коллекторларга оқизиб ташланиши, суғориш ҳамда сувдан фойдаланиш режаларига риоя қилмаслик, суғориш ишларининг ёмон ташкил этилиши, хўжалик ички гидромелиоратив тизимлари техник ҳолатининг паст даражада бўлиши, ер текислаш ишларининг сифатсизлиги, ҳамда шўр ювиш ишларининг самарасизлигидир.
Суғориш ва заҳ қочириш тизимларининг нотўғри эксплуатация қилиниши - уларнинг гидротехника иншоотлари билан кам таъминланганлигидадир.
Каналларнинг сув ўтказгичлар билан жиҳозланиши 20-30 % дан тусувчи иншоотлар билан таъминланиши 15-20% дан, гидрометрик пост ва сув ўлчагичлар эса 30-40 % дан ошмайди.
Хўжаликдаги мавжуд ГМ тизимлари техник холатининг қониқарсизлиги ва улардан фойдаланишда йўл қўйилаётган қатор камчиликлар натижасида қишлоқ-хўжалик механизмлари сонининг ортиб боришига, минерал ўғитлардан кўп миқдорда ҳамда олий навли уруғлардан фойдаланилганлигига қарамасдан қишлоқ-хўжалик экинларидан олинаётган ҳосилдорлик пастлигича қолмоқда.
Шунинг учун фермер-деҳқон ва фермер хўжаликларининг рентабеллигини ошириш ҳамда экинлардан доимий юқори ҳосил олишга замин яратишнинг, асосий шартларидан бири - илм, фан ва амалиётнинг янги, замонавий ютуқларидан фойдаланиб, хўжаликнинг ГМ тизимларини такомиллаштириш яъни қайта қуриш ҳисобланади.