Ўзбекистон республикаси ќишлоќ ва сув хўжалиги вазирлиги

 
13- ilova 
Byudjetlashtirish tamoyillari 
№ 
Tamoyillarning
nomi 
Tamoyillarning mazmuni 
1. 
Umumiylik tamoyili 
Korxona faoliyatini byudjetlashtirish tizimli xarakterga 
ega bo‗lishini anglatadi 
2. 
Uzluksizlik tamoyili 
O‗rnatilgan vaqt sikli doirasida rejalashtirish tizimli olib 
borilishini bildiradi 
3. 
Moslashuvchanlik 
tamoyili 
Uzluksizlik tamoyili bilan uzviy bog‗liq bo‗lib, yangi 
yoki ko‗zda tutilmagan xolatlar yuzaga kelishi bilan 
byudjetlarni o‗z yo‗nalishini o‗zgartira olishini bildiradi 
4. 
Aniqlik tamoyili 
Tuzilayotgan byudjetlar ichki va tashqi sharoitlar yo‗l 
qo‗ygan miqdorda imkoniyat qadar aniq bo‗lishi, tezkor 
rejalarni 
konkretlashtirilishi 
va 
detallashtirilishini 
bildiradi 
5. 
Reallik tamoyili 
Real byudjetlar tuzilayotganda korxonalar kelgusi oy va 
chorakka emas, kelajakka moslab ish tutishini anglatadi 
6. 
Byudjetlarni 
muvofiqlashtirish 
tamoyili 
Byudjetlarni muvofiqlashtirish turli tarkibiy bo‗linmalar 
faoliyatini 
muvofiqlashtirishsiz 
korxona 
xo‗jalik-
moliyaviy faoliyatini samarali rejalashtirish va amalga 
oshirishni anglatadi 
7. 
To‗lov qobiliyati 
tamoyili 
Byudjet 
davri 
davomida 
pul 
bilan 
to‗liq 
ta'minlanganlikni bildiradi 

---

271 
8. 
Optimallashtirish 
tamoyili 
Ushbu 
tamoyilga 
asosan 
byudjet 
cheklangan 
mablag‗lardan samarali foydalanish, moliyalashtirishni 
qulay sharoitiga ega bo‗lish hamda korxona moliyaviy 
oqimlari, xarajat va foydasini optimallashtirishga imkon 
berishi lozim 
9. 
Qatnashish tamoyili 
Har bir rahbar, menejer, mutaxassis o‗zi egallab turgan 
lavozimi va bajaradigan ishini xususiyatidan qat'i nazar 
byudjetlashtirish tizimini qatnashuvchisiga aylanishini 
anglatadi 
10. Mas'uliyatlik tamoyili 
Sarflanadigan xarajatlar, olinadigan daromad va foyda 
bo‗yicha mas'uliyatni taqsimlashni nazarda tutadi 
11. 
Muddatlarning 
moliyaviy nisbati 
tamoyili 
Byudjetda belgilangan muddatlarda mablag‗larning 
kelib tushishi va ishlatilishi lozimligini anglatadi 
12. 
Izchillik tamoyili 
Byudjetlashtirish tartibi ma'lum bir vaqt ichida 
qo‗llanilishini anglatadi 
13. 
Muhimlik tamoyili 
Byudjet ma'lumotlari muhim bo‗lishi, ularning tushirib 
qoldirilishi 
yoki buzib ko‗rsatilishi baholashning 
o‗zgarishi, qabul qilinayotgan qarorlarga ta'sir etishi 
mumkinligini bildiradi 
14. 
Axborot ta'minoti 
tamoyili 
Byudjetlashtirish tizimida axborot texnologiyalarining 
qo‗llanilishi zarurat ekanligini anglatadi.