Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети

3.2. Мавзу: Машина деталари, бирикмалари чидамлилигини 
ҳисоблаш ва режалаштириш методикасини ўрганиш 
(педагогик технология асосидаги маъруза). 
 
Режа: 
1. Анъанавий ўқитиш жараёнидан педагогик технологияга ўтишнинг асосий 
афзалликлари.
2. Машина деталари, бирикмаларининг асосий чидамлилик кўрсаткичлари. 
3. Оммавий статистик ахборотлар, машина деталари ёки бирикманинг тўлиқ 
ва қолдиқ ресурсларини аниқлаш.
Деҳқончиликнинг техникавий қуролланиши олий таълим 
тизимида мутахассисларни тайёрлаш борасида янги, юқори 
талаблар қўйилмоқда. Бунда энг асосий талаблардан бири – бу 
нуфузли ра=аботбардош мутахассисларни тайёрлаш сифатини 
оширишдир. Бу масалани бажаришда асосий эътибор айнан ўқиш 
жараёнининг ўзини такомиллаштиришни, ўқитиш методлари 
даражасини юқори кўтариш ҳисобланади. 
Ҳар бир педагогнинг асосий мақсади – тингловчиларнинг илм –
фан асосларини чуқур эгаллашларини таъминлаш эканлиги доимо 
диққат марказимизда бўлишлиги. Бу муаммо барча фанларни 
ўқитишда шу жумладан, ТашДАУ “ҚҲМ, фойдаланиш ва 
таъмирлаш” кафедрасида ўқитилаётган “Машиналар ишончлилиги 
ва ремонти”, “Машиналар ишончлилиги ва техник сервиси”, 
“Машиналар пухталиги”, “Ремонт – техник сервис корхоналарини 
ташкиллаштириш”, “Ремонт – техник сервис корхоналарини 
лойиҳалаш-тириш”, “Агроинженерияда илмий тадқиқот”, “Илмий 

---

92
тадқиқот асослари” каби қатор (бакалавр ва магистрлар учун) 
фанларни ўқитишда ҳам мавжудлиги табиийдир. 
Бу муаммони ечишдаги энг самарали йўллардан бири ўқитиш 
жараёнига педагогик технологияни кенг жорий қилиш. 
Мазкур маърузада касбий фанларда педагогик технологияни 
қўллаш босқичлари баён қилинган. Унинг мисолида бошқа 
фанларни ҳам янги услубда ўқитиш мумкин. 
Фаннинг халқ ҳўжалигини ва техника тараққиётини 
жадаллаштиришга таъсири кучайиб, инновация имкониятлари 
кенгаймоқда. Шунингдек, фан ва техника ютуқларини ишлаб 
чиқаришга жорий қилиш даражасининг илгари йилларга нисбатан 
тугалланган тадқиқотлар ва ишланмалар савиясининг кўтарилиши 
сезилмоқда. 
Республикамиз илмий – техникавий сиёсатининг асосий 
стратегик мақсадларини қуйидагича ифодалаш мумкин: 
- ишончлилик 
кўрсаткичлари 
баланд 
техника 
ва 
технологияларни яратиш;
- уларни ўзлаштириш йўли билан жамият фаолиятининг барча 
соҳаларини жадал суръатларда ривожлантириш; 
- жаҳон бозорида рақобатлаша оладиган маҳсулот ишлаб 
чиқаришни таъминлаш. 
Фан 
ва 
техникани 
ривожлантиришнинг 
энг 
устивор 
йўналишларига қуйидагиларни қайд этиш мумкин: 
1. Бозор муносабатларга мос ижтимоий – иқтисодий сиёсатни 
шакллантириш ва амалга ошириш. 
2. Агросаноат комплексини интенсивлаштириш. 
3. Ёнилғи – энергетика комлекси самарадорлигини ошириш. 
4. Минерал – хом-ашё комплексини такомиллаштириш. 
5. Экология муаммоларини ҳал қилиш. 
Агроинженерия, агросаноат комплекси соҳасида касбий фанлар 
таркибида ўқитиладиган «АИТ» фанини ўқитиш жараёнида