Ўзбекистон республикаси қишлоқ ХЎжалиги вазирлиги ўзбекистон республикаси

III. Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)
1-Модул. Пул ва пул тизими
1-мавзу. Пулнинг зарурлиги ва моҳияти
Пулнинг пайдо бўлиши. Пулнинг моҳияти ва хусусиятлари. Пул моҳиятининг намоён бўлиш шакллари: пул барча товарлар қийматини ўзида ифода этувчи умумий эквивалентдир; пул мустақил алмашув қийматига эга; пул буюмлашган меҳнатнинг ташқи ўлчови. Пул шакллари ва турлари.


2-мавзу. Пулнинг функциялари ва роли
Пулнинг функциялари ва уларга тавсиф. Пулнинг функциялари: қиймат ўлчови функцияси; муомала воситаси функцияси; тўлов воситаси функцияси; жамғариш воситаси функцияси; дунё пули функцияси.


3-мавзу. Пул айланиши ва унинг тузилиши
Пул айланиши ҳақида тушунча. Пул айланишининг тезлиги ва унга таъсир кўрсатувчи омиллар. Пулнинг нақд пуллик ва нақд пулсиз шаклларда айланиши. Пул айланишининг таркибий қисмлари. Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар, унинг аҳамияти ва ташкилий тамойиллари. Нақд пулсиз ҳисоб-китоб шаклларининг тавсифи.
Нақд пул айланиши. Нақд пулларни муомалага чиқариш тизими ва тартиби. Касса бирлиги тамойили. Марказий банкнинг ҳисоб-касса маркази, резерв (захира) фонди ва айланма кассаси.


4-мавзу. Пул муомаласини ташкил қилиш ва пул массаси
Пул муомаласи ҳақида тушунча. Пул муомаласи қонунининг моҳияти. Муомалага пул эмиссияси ва пулнинг муомаладан чиқарилиш тизими. Пул муомаласини тартибга солишда Марказий банкнинг роли.
Муомаладаги пул массаси ва уни бошқариш. Пул агрегатлари ҳақида тушунча. Пул агрегатларининг таркибий қисми. Пул агрегатларини тартибга солиш амалиёти. Ўзбекистонда пул агрегатлари ва уларнинг хусусиятлари. Пул муомаласини тартибга солиш амалиётида пул агрегатларининг тутган ўрни. Пул-кредит сиёсати ва унинг асосий йўналишлари.


5-мавзу. Инфляция ва пулни барқарорлаштириш
“Инфляция” тушунчасининг мазмуни ва инфляциянинг турлари. Инфляциянинг мазмуни ва унинг вужудга келиш сабаблари. Инфляциянинг намоён бўлиш шакллари. Инфляциянинг турлари. Талаб инфляцияси. Таклиф инфляцияси. Инфляция даражасини ифодаловчи кўрсаткичлар. Ялпи ички маҳсулот дефлятори. Нархлар индекси. Инфляциянинг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари.
Пул муомаласини барқарорлаштириш ва инфляцияни бартараф қилишга таъсир кўрсатувчи омиллар. Монетар сиёсатнинг моҳияти ва йўналишлари. Пул ислоҳотининг моҳияти ва йўналишлари. Миллий валюталарни барқарорлаштириш услублари. Пулнинг барқарорлигини таъминлашда Марказий банкнинг пул-кредит сиёсати.