Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

Айнан шундай эҳтиёжлар диншуносликнинг ижтимоий
мавқеини ва ҳозирги аҳамиятини белгилайди. Диншунослик
тарих, фалсафа, сиёсатшунослик, социология, ҳуқуқ ва бош-
қа фанлардан фарқ қилиб, дин \одисасининг тарихий, иж­
тимоий-сиёсий ва гносеологик (грекча 
gnosis
— билиш, 
logos
— 
таълимот деган маъноларни англатади) илдизларини очиб
беради, диний ақидага умумилмий методлардан бири бўлган
тарихийлик ва Мс нтиқийликнинг диалектик бирлиги орқали
ёндашади. Диншунослик фанининг яна бир муҳим хусусияти
- 9 -

---

шундаки, у динни илмий асосда, дунёвий нуқгаи назардан
ўрганади, диншуносликнинг предметини, дин, унинг келиб
чиқиши, вазифалари ва ривожланишини, тузилиши ва тар­
кибий қисмларини, жамият тарихида намоён бўлиш шаклла­
рини, шахс ва жамият \аётида тутган ўрнини, маданият со-
ҳалари билан ўзаро алоқадорлигини таҳлил қилади.
Диншунослик ИИВ Академиясида ҳамда бошқа юридик
ва ўрта махсус таълим муассасаларида ўрганиладиган мусул­
мон ҳуқуқи фанидан фарқ қилади. Диншунослик дин ҳодиса-
сининг нафақат ҳуқуқий, балки ахлоқий-маънавий, маданий-
маърифий, тарихий-иқгисодий жиҳатларини, диний ақида-
ларнинг моҳиятини, диний мазҳаб ва оқимлар, уларнинг асо­
сий даъватлари, хусусан, мафкуравий даъволарини ҳам ўрга-
нади. Шу маънода диншунослик кенг қамровли хусусиятга эга
бўлиб, диннинг мавжуд барча жиҳатларини умумлашган \олда
таҳиил қилади, унинг ижтимоий мавқеини аникдайди.
Диншунослик фанига эҳтиёж юзага келишининг яна бир
сабаби шундаки, собиқ Иттифоқ даврида ўқитилган «Ил­
мий атеизм» курси виждон ва эътиқод эркинлиги таъмин-