Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги

  Varvarlar davri (V-VIII asrlar) 

Pulning  paydo  bo’lishi  qadimgi  zamonlarda    taraqqiy  etgan 

madaniyatlar  ijtimoiy  –  iqtisodiy    rivojlanishlarning    qonuniy    oqibatidan 

kelib  chiqqan    tabiiy  hodisadir.  Tovar  ayirboshlashning    uzoq  hamda  

murakkab  jarayoni  va  chakana    savdoning    rivojlanishi    tovar  –  pul  hamda 

qimmatbaho  buyum  (yombi)  ishlatish  bosqichidan    o’tib,  oxir  –  oqibatda  

ma’dan  tanga  paydo bo’lishiga  olib  keldi. Birinchi tangalarning o’ng yoki 

tersida    ularning    o’lchovi  to’g’ri,  og’irligi  to’la  ekanligini  tasdiql ovchi 

rasm – muhri bilan qimmatbaho buyumdan (yombi) farqlanadi. 

 Rasm  –  muhrlarda  xilma  –  xil  geometrik  shakllar,  hayvonlar,  qushlar, 

baliqlar,  sher,  toshbaqa,  dengiz  mushugi,  boyo’g’li  va  shu  kabilar 

tasvirlanadi.  

Faqat      oradan  ancha  vaqt    o’tgandan  keyin      tangalarda  yozuvlar  

milloddan  avvalgi    VI  asr  o’rtalarida      hamda  Aleksandr  Makedonskiy 

davridan boshlab, podshohlar va ma’budalarning tasviri paydo bo’ldi.

1

  

Varvarlar  davrida  tanga  zarb  qilish  Rim  imperiyasi  an'analariga 

asoslangan. Shu vaqtlarda  oltin, kumush,  mis(bronza) tangalar zarb qilinib, 

funt  og’irligiga  ega  bo’lgan(327,45  gr).  Asosiy  tanga  –  oltin  solid  (4,55gr 

q1G`72  funt)  bo’lgan.  Bu  tangani  imperator  Konstantin  I  (306-337  yillar) 

zarb  qilib,  bu  Vizantiyada  to  XI  asrgacha      saqlangan.  S olid  tanganing  old 

tomnida imperator rasmi, orqa tomnida esa g’alaba xudosi qanotli  Viktoriya 

tasvirlangan.  

1-oltin tanga  Vizantiya imperatori  Tiberii II (579-582) tomonidan zarb 

qilingan.  Bundan  ilgari  imperator  Anastasiy  I  (491-518)  mis  tanga  folis  

zarb  qilingan.  Solid  40  dinorga teng  bo’lgan.  Bu  “katta  solid”.      12 dinorga 

teng bo’lgan. Bu “kichik solid”.