Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги Ўқувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва психологик-педагогик республика ташхис маркази

3. Вербал ёки лингвистик интеллект ёзувчилар, журналистлар, 
нотиқларда ривожланган. Уни бўлиши сиёсатчилар ва умуман бошқалар билан 
мулоқот қилувчи, кўпчилик олдида чиқишлар қилувчилар учун ҳам халақит 
бермайди. Бу оғзаки ва ёзма нутқли, тил туйғуларидан хабардор, яхши 
жумлалар туза оладиган ва ўз фикрларини моҳирона ифодалай олади. Бугунги 
таълим тизими ушбу интеллект типини ривожланишига эътибор қаратади: 
мактабда ўқишни, ёзишни, ўқиганларни сўзлаб бериш ўрганилади. 
4. Тана-кинестетик 
интеллект 
замонавий 
мактабда 
кам 
машқлантирилади. Айнан, кинестетик қобилиятли болалар спортчилар, 
балериналар, актёрлар ва актрисалар бўлиб етишадилар. Ўз танасини 
кўркамлаштириш уқуви фақат саҳнада ва спортда эмас, хирурглар, 
ҳунармандалар, механиклар ва ҳайкалтарошларга ҳам керак. 
5. Мусиқий интеллект - мусиқа ёзиш ва баҳолаш, идрок этиш 
қобилияти, яхши мусиқий товушлар фарқлаш, ритм ва уйғунлик туйғусига 
эгалигини. Шубҳасиз сиз мусиқий интеллект эгалари яхши ижрочилар, 
бастакорлар, овозрежиссёрлари ва мусиқа танқидчилари бўлиб камол 
топишлари мумкин. Бу интеллект тана-кинестетик интеллект билан 
уйғунлашса, у яхши куйловчм ва раққос бўлувчилар учун хосдир. 
6. Эмоционал ёки шахслараро интеллект мулоқот санъати билан 
боғлиқдир. Бу ўзга инсонларнинг туйғулари ва ниятларини, кайфиятини 
фарқлаш уқувидир. У мулоқт билан боғлиқ фаолият эгаларининг ҳаммасидан 
талаб этилади: психологлар, педагоглар, менежерлар, савдо ходимлари, 
раҳбарларга. Ҳозирги дунёда эмоционал интеллектни эгаллаб, у билан боғлиқ 
алоқаларни ҳал этиш кўп соҳаларда катта устунликлар беради. Шу боис, 
сизнинг фарзандингиз бир қатор ўртоқларга эга бўлади, машғулотларда 
суҳбатлашиб, бидирлаб ўтиради. Унинг бу қилиқларидан енгилтак ва ўқишга 
беҳафсала деб жазолашга шошилмаслик керак. Яхшиси уни психологик 
курсларга ёки ўз-ўзини намоён этишга ва фикрларни тўлиқ баён этиш ўқуви 
ҳақидаги китобларни ўрганишга жалб этиш лозим. Бу эса уни ўқитувчилар 
билан муносабати ҳақида ўйлашга, улғайганида ўз истеъдодини ақл билан 
ишлатишга масъулият сезишига мажбур этади.