Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги т. Н.ҚОри ниёзий номидаги ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқИҚот институти

3
Эмоционал
бузилишлар 
Тушкун кайфият 
Саросима 
Жаҳлдорлик 
Серзардалик 
Танқидий муносабат
Атрофдагиларга салбий муносабат
Яхши яшаётганларга нисбатан 
нафрат туйғуси
Ўзига ва атрофдагиларга бефарқ му-
носабат

---

17
Ҳис-туйғуларнинг йўқлиги
Сабабсиз безовта бўлиш
Ёмонликни кутиб яшаш
Зерикиш
Иштаҳанинг йўқолиши
Уйқусизлик
Кўп ухлаш
4
Шахсий 
ҳаётини 
баҳолаш
Ўтмишга пессимистик баҳо бериш
Ўтмишда юз берган нохуш воқеаларни 
тез-тез эслаш
Ҳозирги ҳаётини пессимистик руҳда 
баҳолаш
Келажакка оид режаларнинг йўқлиги
Ўз келажагини тасаввур эта олмаслик
Ўлим ҳақида кўп ўйлаш
Оиласи ва дўстларидан узоқлашиш
Сержаҳл ва серзарда бўлиб қолиш
5
Атроф-муҳит
билан мулоқот
Одамовилик, атрофдагилар билан 
мулоқотдан қочиш
Атрофдагилар 
билан 
мулоқотда 
бўлишга интилиш, улардан ёрдам 
олишга интилиш 
Шифокордан маслаҳат олишга эҳтиёж 
сезиш
Норозилик кайфияти
Бўлар-бўлмасга инжиқлик қилиш
Ўз азобларини ўта бўрттиришга инти-
лиш

---

18
6
Вегетатив
 касалликлар
Йиғлоқилик
Оғизнинг қуруқлашиши 
Тахикардия
Артериал қон босимини ошиши
Ҳаво етишмаслиги
Бош оғриғи
Уйқу ритмининг бузилиши
Гавда вазнининг тушиб кетиши
Иштаҳанинг йўқолиши
Руҳиятнинг ёмонлашиши
Суицидга жиддий киришган шахснинг мотивларини 
агар сал эътиборлироқ бўлинса, унинг хатти-ҳаракатидан 
пайқаш мумкин. У ҳеч қачон тўсатдан, импульсив бўл-
майди, балки маълум муддат суицидолди ҳаракатлар 
маҳсули сифатида баҳоланади.
Статистика маълумотига кўра, суицидни амалга оши-рув-
чиларнинг аксарияти 
ўз мақсадларини у ё бу 
тарзда атрофдагиларга 
аён қили шади. Кўп ҳол-
ларда улар ота-онасига, 
педагогларига, психо-
логларга, шифокорлар-
га мурожаат қилишади. 
Жуда кўп ҳолатларда 
ўз жонига қасд қилув-
чилар амбивалент, яъни 
иккиланиш кайфияти да 
бўлишади. 
Агар ушбу азиятда атрофдагилар уларга бироз эъти-
борлироқ бўлиш-ганда, суицидларнинг деярли аксарияти 
олди олинган бўларди.

---

19
Суициднинг энг кўп тарқалган шакллари:
► 
доривор моддалардан заҳарланиш;
► 
маиший химия билан заҳарланиш;
► 
вена томирларини кесиш;
► 
ўзини осиш;
► 
сувда чўкиш;
► 
баландликдан ўзини ташлаш;
► 
фатал натижа билан якун топадиган;
► 
йўл-транспорт ҳодисалари