Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги т. Н.ҚОри ниёзий номидаги ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқИҚот институти

Муаммонинг илдизи нимада?
Ушбу «ўлим гуруҳлари» асосан ижтимоий тармоқларнинг 
турли сегментларида ўз гуруҳларини турли номлар ва 
«ҳештег»лар остида ташкил этган ҳолда ўсмир ёшларни банди 
қилади. Бу каби гуруҳларнинг номлари асосан ўсмирларни 
тушкунликдан халос этиш, уларга кўмак бериш, муаммоларига 
ечим топа олиш имкониятларига қаратилган бўлиб, шу жиҳат 
билан жалб этади. Ўсмир ёшдаги болаларда эса бундай 
ҳолатлар тез-тез кузатилиши сир эмас. Шу боис ўсмирлар «ўлим 
гуруҳлари»нинг номига қизиқиб, ўйин ҳаволасига киради ва 
унга аъзо бўлиб қолади.
Нега айнан кўк кит? 
Чунки кўк китлар тез-тез тушкунлик сабаб ўзини қирғоққа, 
қуруқликка ташлаб, ўз жонига қасд қилади. 
Нега айнан ўсмирлар ўйнайди?
Бунинг сабаби жуда оддий: ўсмирлар атрофдагиларга ўзининг 
нималарга қодирлигини кўрсатишга иштиёқманд бўлади ва ҳар 
қандай ўйинда ғолибликка интилади. Ижтимоий тармоқлардаги 
«ўлим гуруҳлари» ўсмирларнинг ана шу нозик жиҳатларига 
эътибор қаратган ҳолда улардан фойдаланади ва хавфли ўйин 
якунидаги «ғолиблик»ка етаклайди.
Ўйин қоидаси нималардан иборат?
Ўйин шартлари эса 50 қисмдан иборат ва 50 кун давом этиб, 
охири ўйинчининг ўз жонига қасд қилиши билан якунланади. 
Ўйин қоидасига кўра, иштирокчи хавфли ўйин шартларини 
эрталаб тармоққа кириб қабул қилиб олади. Гуруҳ етакчиси 
(куратори) тузоққа илинган ўсмирга самимий муносабатда 
бўлиб, унинг қизиқишлари, кайфия¬ти ва ўзи ҳақида кўпроқ 
билишга интилади. Кейин ўсмирни текшириб кўриш учун 
ҳавола юборади ва жасурлигини синовдан ўтказади.
Аввалига топшириқлар оддийгина бўлади, масалан, 
гуруҳнинг рамзини чизиш каби. Аммо кейинчалик бу шартлар 
мураккаблашиб, ҳатто тиғ билан қўлни тирнаб ёзишга ҳам 

---

41
мажбур қилади. Иштирокчи вазифаларни бажарганининг 
исботи сифатида берилган топшириқнинг бажарилганини 
суратга тушириб, гуруҳ «куратори» га кўрсатиши керак.
«Ўлим гуруҳлари» қўяётган ўйин шартларининг энг сўнгги 
босқичида юқори қаватдан ўзини ташлаш, тез келаётган 
автомобилнинг олдини кесиб ўтиш каби топшириқларни 
бажариш асносида худкушликни амалга оширишга ундайди.