Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги мактабгача муассасалар ходимларини қайта тайёрлаш ва

Болалар билимини текшириш ва мустаҳкамлаш учун саволлар : 
Қандай топишмоқлар айтдик? 
Сизга қайси топишмоқ ѐқди? 
Сиз қандай топишмоқ биласиз? 
Қандай тез айтиш айтдик? Ким айтади? 
 
35-машғулот 
Мавзу: Қиш ҳақида суҳбат. 
Мақсад: Болалар билан қишнинг асосий хусусиятлари ва белгилари ҳақидаги 
тушунчаларни аниқлаш ва тартибга солиш (қисман хотиралари ва қисман суратлар 
асосида); қишда табиат, қишки эрмаклар ва ўйин-кулгилар; кишиларнинг 
кийимлари ва уларнинг кўча ва ҳовлиларни қордан тозалашдаги меҳнатлари
ҳақида: болалар боғчаси майдончасига учиб келувчи ва қишлаб қолувчи қушлар 
ҳақида ғамхўрлик тўғрисида; қишда ҳайвонлар тўғрисидаги тушунчаларини 
аниқлаш ва равшанлаштириш. 
Машғулот учун жиҳоз: фланелограф, қиш фасли тасвирланган расмлар, қорда 
югуриб кетаѐтган қуѐн расми, қишлаб қолувчи қушларнинг расми, қишки ўийн-
кулгилар мавзусида расм. 
Машғулотнинг бориши: Тарбиячи: болалар, қиш йилнинг энг чиройли фасли. 
Қиш ўзининг нимаси билан чиройли? Болаларнинг жавобларини тинглайди, 
аниқлик киритади ва заруриятига қараб уларни тўғрилайди. 
Тарбиячида қиш фасли ҳақидаги расмлар: қор билан қопланган далани, ѐғаѐтган 
қорни тасвирловчи расмлар бўлиши керак. Болалар диққатини у ѐки бу расмга 
йўналтириб, тарбиячи болаларга таниш бўлган шеърлардан парча айтиб (ўқиб) 
беради. 
Қишда 
 
Наримон Орифжонов 
Роса маза қиш, 
Қорлари –кумуш. 
Оқ кийган атроф, 
Қиш ҳавоси соф. 
Коньки учамиз. 
Ҳеч чарчамай биз. 
Гоҳо қорбўрон 
Ўйнаб ким чаққон 
Билиб оламиз, 
Қойил қоламиз 
Тарбиячи: «Қишда ҳаммаѐқ чиройли! Дарахтлар оппоқ қор билан қопланган. 
Арчанинг кенг шохларида кўп қорлар уюми ѐтибди. Шохчага тегиб кетишинг 
билан қор шувиллаб устингга тўкилади. Далада, ўрмонда қиш ўзининг ер бўйлаб 
оппоқ момиқдек гиламини ѐйган ва унинг тагида ҳайвонларни совуқдан яширган. 
Кимларни яширган? (Болалар қор тагида ухлаб ѐтган типратиканлар ва айиқлар 
ҳақида ҳикоя қилиб беришади.) 
Қишда ўрмон ва дала бўйлаб югуриб юрадиган қуѐнга эса қиш янги пўстин совға 
қилган. Қани ким эсига келтиради. Қуѐннинг қишки пўстини қандай эди? 
(Оппокқина, иссиққина, момиққина). Ўрмонларда, боғларда, далаларда қишлаб 
қолувчи қушлар совуқда кишилар яшайдиган жойларга яқин учиб келишади. Улар 
кишилар ѐрдам беришини билишади-да. Бизнинг майдончамизга қишда қандай 
қушлар учиб келишади? Қандай қушлар бизнинг майдончамизда доимий

---

52 
яшашади? Бизлар қушлар ҳақида қандай ғамхўрлик қиламиз? (Болаларнинг 
жавоблари.) 
Тарбиячи болаларнинг қишки эрмаклар ва ўйин-кулгиларни айтиб беришларига 
қараб, досканинг иккинчи томонига қишки эрмаклар ва ўйин-кулгиларга тааллуқли 
расмларни қўяди. 
Қиш чиройлигина бўлиб қолмай, балки йилнинг энг қувноқ фаслидир. Қишда 
қандай эрмак ўйинлар ўйналади? (Тепаликдан чанада сирпаниб тушиш, қорбобо, 
қорқиз, турли ҳайвонларни ясаш.) ва шу расм асосида гапириб беришни таклиф 
этади.Расмда болалар қандай кийинганлар? Тўғри болалар иссиқ кийимларини 
кийганлар. Қўлларига қўлқоплар кийиб, қорбобо ясаяптилар….., яхмалак 
учяптилар….