Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги мактабгача муассасалар ходимларини қайта тайёрлаш

“Сўзни тугат” ўйини 
Бу ўйинда тарбиячи сўзнинг биринчи бўғинини айтиб, коптокни болага отади. Коптокни 
тутиб олган бола тугатилган сўзнинг 2 та вариантини айтиши керак. Масалан: табиячи 
―Ко‖ деб коптокни отса, бола коптокни тутиб ―коса‖, ―косалар‖ деб коптокни қайтаради. 
Ўйин фикрлаш тезлигини ривожлантиради, дунѐқарашни кенгайтиради. 
Машғулот якунида болаларни рағбатлантириш. 
7-машғулот 
Мавзу: Шахсий ҳаѐт (тажриба)дан ҳикоя тузиш “Мен қушларни овқатлантирдим” 
Мақсад: 
Воқеа содир бўлган жой ва вақт, табиат манзарасини қисқа тасвирлаб, шахсий тажрибадан 
ҳикоя тузишга ўргатиш. 
Вазифалар: 
Сўзлашув нутқини шакллантириш. Сўзларни тўғри талаффуз қилиш. 
Сўзлаѐтганда тўғри нафас олишни ривожлантириш. Нутқнинг ифодалилигини тарбиялаш. 
―L‖ товушини тўғри талаффуз этиш.Саволларга тўлиқ (жумлалар тузиб) жавоб беришга 
ўргатишни давом этиш. 
Кутилаѐтган натижалар: 
Болаларнинг сўзлашув нутқи ривожланади. 
Болалар саволларга тўлиқ (жумлалар тузиб) жавоб беришни ўрганадилар. 
Керакли жиҳозлар: 
Ўйинчоқ қушлар (ѐки қушларнинг расмлари: чумчуқ, мусича) 
Машғулотнинг бориши 
Тарбиячи: 
1. Ҳозир қандай фасл? 
2. Қиш фаслида ҳаво қандай бўлади? (қаттиқ совуқ). 
3. Қайси қушлар қишлаб қоладилар? Қишда қушлар қандай ҳаѐт кечирадилар? Улар нима 
билан овқатланадилар? Биз қишлаб қолувчи қушларга қандай ѐрдам берамиз? (Тарбиячи 
болалар жавобларини умумлаштиради). 
Энди болалар, ―Мен қушларни овқатлантираман‖ мавзусида ҳикоя тузамиз. Ҳаммангиз 
қилган ишингизни ўйланг. Қайси қушни қачон, қаерда овқатлантирдингиз? Учратган 
қушингизни номи нима? Уни қандай овқатлантирдингиз? Балки уйингизда қуш 
боқарсизлар-а? (3-4 боланинг ҳикоялари тингланади). 
Бармоқлар машқи 
Тарбиячи шеърни ўқиб туради. Болалар ҳаракатни бажарадилар. 
Қушлар 
Қушлар шоҳда сайрайди, 
Учиб, қўниб яйрайди, 
Шамол эсади ғир-ғир 
Япроқлар шилдир-шилдир. 
Иккала қўл бармоқлари қуш қаноти сингари паст-баландга ҳаракатлантирилади, сўнгра 
кафтлар очилиб бир-бирига қаратилган ҳолатда эгилиб, шамол эсганга ўхшаш ҳаракат 
бажарилади. 

---

51 
Тарбиячи болалардан қушлар ҳақидаги билган шеърларини айтиб беришларини сўраши 
мумкин. 
Кичкина қушча Ш. Садулла  
Қарға Д. Икромова 
Ҳай, ҳай чумчуқ, 
Жажжи қуш, 
Шохда турма, пастга туш! 
Эрта-ю кеч тинмайсан, 
Чарчамоқни билмайсан. 
Чирқиллайсан излаб дон, 
Мана чумчуқ, сенга дон! 
Қорнинг тўйса айтасан, 
Сўнг уйингга қайтасан! 
Қорлар ѐғдиргим келар 
Аѐзда учгим келар 
Қор-қор, қани ѐғ дейман 
Оппоқ бўлсин боғ дейман. 
Гупиллаб қор ѐғади 
Менга жуда ѐқади.