Ўзбекистон республикаси халқ таълими

SHARQ MUTAFAKKIRLARI ABU RAYHON BERUNIY VA ABU ALI IBN SINONING PEDAGOGIK-
PSIXOLOGIK QARASHLARI
Reja:

1. 
   Sharq mutafakkiri Abu Rayhon Beruniyning pedagogik-psixologik qarashlari
   
2. 
   Sharq mutafakkiri Abu Ali Ibn Sinoning pedagogik-psixologik qarashlari
   

Kirish

Sharq allomalari inson aqlini yuksakka ko’tardi va uning qobiliyatiga ishondi. Barkamol avlodni tarbiyalash insoniyatning eng yorqin orzusi bo’lib kelgan.

Biroq, dunyo xalqlarining barchasi ham bu haqda o’ylayvermagan. Bunday orzudagi insonlar azaliy ma’rifatga madaniyatga mansub bo’lgan yurtlarning donishmandlari – eng mo’’tabar ziyolilari hukmdorlari hisoblanganlar. Ularning orasida O’zbekiston deb atalmish muazzam zaminimizda yashagan bobokalonlarimizning o’z o’rni, hurmati bor.
Bu jahon hamjamiyati tomonidan qabul qilingan haqiqatdir. Barkamol avlodni tarbiyalash orzusiga o’z tariximizdan juda ko’p dalillar keltirishimiz mumkin. Masalan: Al-forobiyning “Fozil odamlar shahri” asari.
Zotan, sharq pedagogikasining qamrovi keng, uni ummonga qiyoslamoq mumkin. Hozir o’rganayotganimiz ana shu ummondan bir qatradir, xolos. Biz o’zligimizga qaytib, mutafakkir bobolarimiz merosidan unumli foydalana bilsak, hech mubolag’asiz aytish mumkinki, ta’lim-tarbiya sohasida dunyoning eng ilg’or mamlakatlariga etib olamiz. Bu har qanday boylikdan afzaldir.
Istiqlolga erishganimizga qadar biz tarbiya ishlarimizga Evropa pedagogikasini asos qilib olgan edik va o’rgandik.
Endigi vazifa Sharq pedagogikasini o’rganishga e’tiborni qaratmog’imiz lozim, chunki ilmu fan Sharqda taraqqiy etgan, hur fikrlilik bizdan boshlangan.
“Sharq Evropaning muallimidir” deganda haq edi nemis olimi Xorler. Haqiqatan ham shunday, o’zbek xalqining madaniy merosi ulkan bir dengiz.
Markaziy Osiyo mutafakkirlarining pedagogik fikrlari jahon pedagogikasi tarixiga qo’shilgan ulkan hissadir. Ularning boy merosi pedagoglarning axloqiy qiyofasi va kasbiy etukligini takomillashtirishda muhim asos bo’lib xizmat qiladi.
Mutafakkirlar tomonidan ilgari surilgan qarashlar, inson, uni tarbiyalash, insonparvarlik g’oyalarining mazmunini boyitish bilan birga barcha davrlar uchun birdek ahamiyatga ega bo’lib ma’naviy-axloqiy yo’nalishining shakllanishini ta’minladi.
Ushbu metodik tavsiyada Markaziy Osiyoning buyuk mutafakkirlari “Sharq Arastusi” yoki “Muallimi Soniy” va “Avitsenna” nomi bilan tanilgan Abu Rayhon Beruniy hamda Abu Ali Ibn Sinolarning pedagogik-psixologik qarashlari va uning ahamiyati haqida fikrlar to’plangan.
Mazkur metodik tavsiyadan viloyatimiz o’qituvchilari foydalanib, komil insonni shakllantirishda o’z hissalarini qo’shadilar degan umiddamiz.