Ўзбекистон Республикаси халқ таълими муассасаларида психологик хизмат тўғрисидаги н и з о м

III.Психологик хизматнинг асосий йўналишлари
5. Психологик хизматнинг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат:
а) Психологик маърифат – психологик билимларни эгаллаш мақсадида педагог ва ўқувчилар (тарбияланувчилар)нинг шунингдек, ота-оналар ёки қонуний вакилларнинг психологик маданиятини ошириш.


Психологик маърифатнинг вазифалари қуйидагилардан иборат:
ўқувчиларга энг оддий психологик билимларни бериш ва уларнинг бу билимларни эгаллашига эришиш, тенгдошлари ва катталар билан шахслараро муносабатларга киришиш, ўзларининг шахсий сифатлари ва характер хусусиятлари, қобилиятлари, лаёқатларига баҳо бера олиш билан боғлиқ бўлган билишга оид қизиқишларини ривожлантириш;
ўқувчиларда ўқув жараёнига, ўқитувчилар ва тарбиячилар билан мулоқотга ижобий муносабатни шакллантириш;
ўсмирлар, йигит ва қизларнинг жинсий тарбияси, уларнинг оила психологияси ва оилавий муносабатлар, шахсий гигиена ва касалликларнинг олдини олиш соҳасидаги билимларни эгаллашига эришиш;
ҳар бир болага индивидуал ёндашувни амалга оширишда педагоглар, тарбиячилар, ота-оналар ёки қонуний вакилларнинг психологик компетентлигини ошириш;
индивидуал суҳбатлар, очиқ дарслар, семинарлар ва маслаҳатлар, шунингдек, оммавий ахборот воситалари орқали психологик билимларни тарғиб қилиш.
б) Психологик-педагогик ташхис - ўқувчиларнинг қизиқишлари, лаёқатлари, қобилиятлари, қадриятлар йўналганлиги ижтимоий установкалари ва муносабатлари, билиш ва ўқув фаолияти мотивацияларини инобатга олган ҳолда уларнинг индивидуал-психологик ва шахс хусусиятларини аниқлаш ва баҳолаш.
Психологик-педагогик ташхиснинг вазифалари:
6-7 ёшдаги болаларнинг бошланғич синфларда ўқишга тайёргарлигини ўрганиш мақсадида уларнинг психологик ривожланиши ва қобилиятларини аниқлаш;
ихтисослаштирилган давлат умумтаълим мактабларига қабул қилишда ўқувчиларнинг билиш ва бошқа махсус қобилиятларини аниқлаш ҳамда баҳолаш;
турли психологик ташхис методикалари ёрдамида ўқувчилар билан тест-синовлари ўтказиш ва суҳбатлашиш, натижаларни мактабда таълим олиш даври мобайнида “Психологик-педагогик ташхис дафтари” да қайд этиб бориш;
ўқувчилар (тарбияланувчилар) нинг иқтидори ва потенциал қобилиятларини ривожлантиришга имкон берувчи психологик-педагогик шароитларни яратиш мақсадида улардаги иқтидорни ташхис қилиш орқали аниқлаш;
умумтаълим муассасалари ўқувчилари ва битирувчиларининг касб-ҳунар, мутахассислик ва ўрта махсус касб-ҳунар таълими муассасалари таълим йўналишини (касб-ҳунар коллежи ва академик лицей) танлашида уларнинг қизиқиши, лаёқати ва билиш қобилиятларини аниқлаш;
тарбияси оғир болалар ва ўсмирлар билан коррекцион ишларни амалга ошириш, уларни тарбиялаш, мактаб ҳамда ижтимоий муҳитга мослашишини таъминлаш мақсадида индивидуал-психологик ва шахс хусусиятларини аниқлаш;
ташхис натижалари билан ўқувчилар, ота-оналар ёки қонуний вакиллар, педагогларни таништириш, шахснинг онгли равишда касб-ҳунар танлашини шакллантириш ва ривожлантиришда уларга бунинг аҳамиятини тушунтириш;
шахсий муаммоларнинг ечимини топиш ва уларга зарур психологик ёрдам кўрсатиш мақсадида ота-оналар ёки қонуний вакиллар, педагоглар (уларнинг розилиги билан) билан ташхис ишларини олиб бориш.
в) Психологик профилактика – болаларнинг психологик саломатлигидаги бузилишлар, уларнинг интеллектуал, шахсий ва ижтимоий ривожланишидаги салбий оғишларни ўз вақтида олдини олиш.