Ўзбекистон республикаси фанлар академияси навоий бўлими ташкил этилганининг 5 йиллигига бағишланган “фан, таълим ва ишлаб чиқаришнинг

 
Калит сўзлар:
Вауш кони, доломит минерали, магнезит, кимёвий 
таркиб, минералогик таркиб, тузилиш, юқори ҳарорат, магний оксиди, 
кальций карбонат. 
Key words: Vaush deposit, dolomite mineral, magnesite, chemical 
composition, mineralogical composition, structure, high temperature, magnesium 
oxide, calcium carbonate. 

---

МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ 
«ИНТЕГРАЦИЯ НАУКИ, ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОИЗВОДСТВА – ЗАЛОГ ПРОГРЕССА И 
ПРОЦВЕТАНИЯ», ТОМ I, ГОРОД НАВОИ, РЕСПУБЛИКА УЗБЕКИСТАН, 2022 
- 270 - 
Бугунги кунда республикамизда ўзининг маҳаллий хом ашёларидан 
олинган импорт ўрнини босувчи ва экспортга йўналтирилган тайёр саноат 
маҳсулотларини ишлаб чиқаришни ривожлантириш бугунги куннинг 
устувор йўналишларидан бири ҳисобланади. Республикада магний 
таркибли фойдали қазилма заҳиралари асосан серпентинит ва доломит 
конларидаги магний бирикмалари ҳиссасига тўғри келади. Саноат миқёсида 
магнезитни доломитдан ажратиб олиниши мамлакатнинг кимёвий, 
металлургия, қурилиш ҳамда бошқа бир қатор саноат тармоқларида турли 
маҳсулот ва материалларни ишлаб чиқаришда стратегик аҳамиятга эгадир. 
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Деҳқонобод, Навбаҳор, Кетмончи, 
Қамишбоши (Шўрсу) ва Вауш доломит каби саноат ааҳамиятига эга бўлган 
конлар аниқланган. Бундан ташқари, доломит бошқа турдош тоғ жинслари 
билан бириккан ҳолатда Тошкент, Фарғона ва Бухоро вилоятларида ҳам 
учраши геологлар томонидан аниқланган. 
Тадқиқотнинг объекти сифатида Навоий вилоятининг Навбаҳор 
тумани ҳудудидаги Вауш кони доломити танлб олинди. Ушбу кондаги 
доломитли жинсларнинг саноат горизонти кесмасининг пастки қисмида 
биртекис донали структурага ва массив текстурага эга бўлган оппоқ тоза 
доломитлардан иборат. Устки қисми атмосфера таъсирида кимёвий 
нурашга учраган бўлиб оч кул рангли, синиш юзаси эса оқ рангли тусга эга. 
Тажриба синов ишларини амалга оширишда анъанавий кимёвий 
таҳлил, 
физик-кимёвий 
таҳлиллардан: 
рентгенография 
ва 
ИҚ-
спектроскопиялардан фойдаланилди. ИҚ-спектрлар Навоий давлат 
кончилик институтидаги IR 100 русумдаги спектрометрда аниқланди. 
Тажриба синов ишларида Вауш кони доломитидан фойдаланилди.