Ўзбекистон республикаси энергетика ва электрлаштириш вазирлиги электр ускуналарини

Жабрланувчини ҲЛ таянчидан тушириш
ҲЛ таянчида ишлаш вақтида бахтсиз ҳодиса юз бериб, жабрланувчи беҳуш ҳолатга тушган бўлса, уни тезда таянчдан тушира билиш керак. Бунинг учун ҲЛ таянчида иш олиб бораётган бригада қуйидаги махсус мосламалар билан жиҳозланган бўлиши керак:
таянчга маҳкамлаш учун мосламаси бўлган бир роликли блок;
диаметри 10 мм.дан кам бўлмаган ва узунлиги таянч баландлигининг икки баробаридан (20 м. ва ундан ортиқ) узунроқ бўлган ипли ёки капронли арқон;
иш олиб борилаётган ҲЛнинг кучланишига мувофиқ бўлган электр ҳимоя воситалари.
Жабрланувчини таянчдан туширишга мўлжалланган блок, доимо ишга тайёр бўлиши ва ундан арқон ўтказилган бўлиши керак.
Жабрланувчини таянчдан туширишни бошлаганда, ёрдам кўрсатувчи одамни электр токи урмаслиги ва унинг тепадан тушиб кетмаслигининг олдини олиш чоралари кўрилиши керак. Электр токи уришининг олдини олиш учун ҲЛ симларигача «Электр ускуналарини эксплуатация қилишда хавфсизлик техникаси қоидалари»да белгиланган йўл қўйилиши мумкин бўлган масофага риоя қилиниши лозим. Агар мазкур масофага риоя қилиш имкони бўлмаса, ҲЛ коммутация аппарати ёрдамида ўчирилиши ёки кучланиши 20 кВ.гача бўлган ҲЛга сим отиш йўли билан қисқа туташув ҳосил қилиб ўчирилиши мумкин. Жабрланувчининг олдига чиқишда махсус механизмлар (мезана) ёки таянчга чиқиш учун мосламалардан (илгак, тирноқлардан) фойдаланса бўлади. Бунда монтерлик камари ва ҳимоя дубулғасидан албатта фойдаланиш керак.
Таянчга чиқаётганда жабрланувчини тушириш учун тайёрлаб қўйилган (йиғилган) блокни бирга олиб чиқиш керак.
Блок жабрланувчининг тепасидан таянчнинг контруктив элементларига (траверс, илгаклар, ва ҳ.) мустаҳкам қилиб маҳкамланиши керак. Кейин арқоннинг бир учи жабрланувчининг монтерлик камарига ёки унинг қўллари остидан ҳалқа қилиб ўтказиш керакки, бунда жабрланувчини туширишда у доимо тик ҳолатда бўлиши ва ҳалқанинг ичидан чиқиб кетмаслиги лозим. Арқоннинг иккинчи учи ерга туширилади. Ерга туширилган арқоннинг учи, тушириш вақтида секинлаштириш ва жабрланувчини қўшимча шикастланишининг олдини олиш мақсадида, таянчнинг қандайдир цилиндрик бўлаги (устун, илгак, траверс ва бошқалар) атрофида 1-2 марта айлантирилиши лозим.
Таянчга кўтарилган заҳоти жабрланувчининг ҳолатини аниқлаш лозим ва реанимацион чора-тадбирлар ўтказиш зарур бўлса ўпкасига икки марта пуфлаш, сўнгра зудлик билан уни ерга тушириш керак. Бунинг учун ерда турган одам арқонни тортиб, жабрланувчини у осилиб турган тирноқлардан (илгаклардан) ва монтерлик камаридан бўшатиб олиш учун уни бир оз кўтариши лозим. Жабрланувчи таянчдан бўшатиб олинганидан сўнг уни тезлик ва эҳтиёткорлик билан ерга тушириш ва биринчи ёрдам кўрсатишни давом эттириш керак.


Кулон конуни










Утказгичнинг занжирда ток утишига каршилик килиш хоссаси электр каршилик деб аталади ва R харфи билан белгиланади.

Электр токининг бирлик вакт ичида бажарган иши электр токининг куввати деб аталади.