Ўзбекистон республикаси бош прокуратура академияси коррупцияга қарши курашиш илмий-таълим маркази

Ўзбекистон Судьялар одоб-ахлоқ кодекси Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, 
“Судлар тўғрисида”ги, “Ўзбекистон Республикасининг Судьялар олий кенгаши тўғрисида”ги ва 
бошқа қонунлар, шунингдек, халқаро ҳуқуқнинг судьялар одоб-ахлоқини тартибга солувчи умум 
эътироф этилган тамойилларига мувофиқ ишлаб чиқилган. 
Кодекс 4 бобдан иборат. 
Кодекснинг 1-моддасида унинг предмети, тартибга солиш соҳаси ва амал қилиш доираси 

---

47 
белгиланган. 
Кодекс Ўзбекистон Республикасининг барча судлари судьяларига нисбатан тадбиқ этилади ва 
судьялар учун касбий фаолиятда ва хизматдан ташқари вақтда мажбурий одоб-ахлоқ қоидаларини 
белгилайди. 
Кодекс судьянинг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунлари билан 
кафолатланган ҳуқуқ ва эркинликларни чекламайди. 
Судьялар одоб-ахлоқининг айрим масалалари ушбу Кодекс билан тартибга солинмаган 
тақцирда, судьялар жамиятдаги одоб-ахлоқ умумий тамойиллари, шунингдек, халқаро ҳуқуқнинг 
судьялар одоб-ахлоқини тартибга солувчи умум эътироф этилган тамойилларига амал қиладилар. 
Кодекснинг 2-моддасида судьянинг одоб-ахлоқ кодексига риоя қилиш мажбурияти 
белгиланган. 
Судьялар одоб-ахлоқ меъёрларига қатъий риоя қилишлари, ишчанлик ва одил судловнинг 
обрўсига, судьянинг қадр-қимматига, суднинг нуфузига салбий таъсир кўрсатиши ва путур 
етказиши ёки унинг холислигига, мустақиллиги ва бегаразлигига шубҳа туғдириши мумкин 
бўлган хатти-ҳаракатлардан ўзларини тийишга мажбурдирлар. 
Судья ўз қасамёдига содиқ бўлиши, Кодекс нормаларига сўзсиз риоя қилиши хдмда жамиятда 
юксак судьялик мақомига лойиқ бўлиши лозим. 
Судья эркин фикрлаш ҳуқуқини амалга оширишда одил судловнинг обрўси ва нуфузига путур 
етказмаслиги шарт. 
Судья жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқишда адолатлилик ва 
холисликни намоён этиб, бу борада сансоларликка йўл қўймаслиги лозим. 
Судья доимо Ўзбекистон Республикасида суд Узбекистан Республикасининг Конституцияси 
ва бошқа қонунларида, инсон ҳуқуқлари тўғрисидаги халқаро ҳужжатларда эълон қилинган 
фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, шунингдек ташкилотларнинг ҳуқуқлари ҳамда қонун 
билан қўриқланадиган манфаатларини суд йўли билан ҳимоя қилиш ва суднинг фаолияти қонун 
устуворлигини, ижтимоий адолатни, фуқаролар тинчлиги ва тотувлигини таъминлашга 
қаратилганлигини ёдда тутиши лозим. 
Кодекснинг 3-моддасида белгиланганидек: Судьянинг одил судловни амалга ошириш 
борасидаги фаолияти устувор бўлиб, у сенатор, депутат, сиёсий партияларга аъзо бўлиши, сиёсий 
ҳаракатларда иштирок этиши, шунингдек, илмий ва педагогик фаолиятдан ташқари ҳақ 
тўланадиган бошқа бирон-бир турдаги фаолият билан шугулланиши мумкин эмас. Судья судьялар 
жамоат бирлашмаларида ҳақ тўланмайдиган лавозимларни эгаллаб туриши мумкин. 
Судья суд ишлари, ариза, илтимоснома ва шикоятларни кўриб чиқиш, шунингдек, суд 
амалиётини ўрганиш ва умумлаштириш борасидаги ишларда қатнашади. 
Кодекснинг 4-моддасида судьянинг одоб-ахлоқига қўйиладиган умумий талаблар 
белгиланган. 
Судья ҳар қандай вазиятда ўз шаъни ҳамда қадр-қимматини сақлаши, одоб-