Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

---

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
Амалий иқтисодиёт фани 
4 
мавзу. Тадбиркорлик фаолиятининг турлари ва шакллари. 
Мулкчилик ва унинг турлари. 
 
Режа: 
 
4.1. 
Тадбиркорлик фаолиятининг иқтисодий моҳияти ва шакллари; 
4.2. 
Якка тартибдаги тадбиркорлик, хусусий, оилавий тадбиркорликнинг 
фарқли хусусиятлари, АЖ турлари; 
4.3. 
Мулкчилик муносабатларининг моҳияти ва иқтисодий мазмуни. 
Мулкчилик шакллари. 
 
 
4.1. 
Тадбиркорлик фаолиятининг иқтисодий моҳияти ва шакллари. 
 
Тадбиркорлик–
ишлаб чиқариш жараёнида ишлаб чиқариш омилларини 
бирлаштирувчи, 
билим, ташаббускорлик ва таваккалчилик
асосида фойда олиш 
мақсадида амалга ошириладиган 
қонуний иқтисодий фаолият. 
Тадбиркорлик фаолиятининг турлари. 
Тадбиркорлик фаолияти турлари 
хилма-хилдир. Фаолият мақсади, тури ва йўналишларига қараб тадбиркорлик 
фаолиятининг 
ишлаб чиқариш, тижорат, молиявий ва консалтинг
турларини 
ажратиш мумкин. Қайд этилган ушбу тадбиркорлик фаолиятининг ҳар бир тури кичик 
турларга бўлинади.
 
Ишлаб чиқариш тадбиркорлиги.
Ишлаб чиқариш тадбиркорлигини 
тадбиркорлик фаолиятининг асосий тури, десак хато бўлмайди. Зеро, бундай 
тадбиркорлик фаолияти туфайли маҳсулот, товарлар ишлаб чиқарилади, хизмат 
кўрсатилади, маълум маънавий қадриятлар юзага келади. 
Ишлаб чиқариш тадбиркорлигининг моҳияти.
Тадбиркорлик фаолияти 
турлари нисбатан мустақил бўлиб, бир-бирини тўлдиради. Тадбиркорлик 
фаолиятининг барча турларини белгилаб берувчи ишлаб чиқариш тадбиркорлигининг 
устуворлигини тан олиш керак. Инновацион, илмий-техник фаолият, товарларни 
бевосита ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ва шу соҳадаги ахборот билан ишлаш 
фаолияти ишлаб чиқариш тадбиркорлигига хос.
Ишлаб чиқариш билан шуғулланмоқчи бўлган ҳар бир ишбилармон 
тадбиркорлик фаолиятининг қайси тури билан шуғулланишини, қанақа маҳсулот 
ишлаб чиқаришини, қандай хизмат кўрсатишини олдиндан белгилаб олиши лозим. Шу 
иш амалга ошгандан кейин тадбиркор маркетинг билан шуғулланади. Товарга бўлган 
талабни билиш мақсадида у товарнинг потенциал истеъмолчилари, харидорлари, 
улгуржи ва чакана савдо билан шуғулланувчи ташкилотлар билан алоқа қилади. 
Музокаралар ишбилармон ва бўлажак харидорлар ўртасида шартнома тузилиши 
билан якунланади. Тузилган шартнома тадбиркорликдаги таваккалчиликнинг олдини 
олишга имкон беради.