Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish

PDH tizimlarining kamchiliklari 
Endi PDH tizimlarining kamchiliklarini koʼrib chiqamiz:
-plezioxron raqamli ierarxiya tizimlarining uzatish tezliklari 2048, 8448, 34368, 
139264 kbit/sga teng;
-birinchi va boshqa sathdagi raqamli oqimlarni birlashtirishda tezliklarni sozlash 
uchun qoʼshimcha bitlar qoʼllaniladi. Bunday multipleksorlash koʼp kanalli yuqori 
tezlikli signallarni hosil qilishni qiyinlashtiradi;
-PDH tizimlarida yuqori tezlikli raqamli oqimdan past tezlikli raqamli oqimni 
toʼgʼridan-toʼgʼri ajratib olish imkoni yoʼq. Buning uchun liniya signalini bir necha 
bor oʼzgartirish kerak. Bularni amalga oshirish uchun bir qancha multipleksorlar 
toʼplami kerak boʼladi. Bu esa, oʼz navbatda, tizimni yekspluatatsiya qilishni, 
hizmat koʼrsatishini qiyinlashtiradi va uzatiladigan axborot sifatiga taʼsir 
koʼrsatadi.
-Masalan 140 Mbit/s tezlikdagi raqamli oqimdan 2 Mbit/s tezlikdagi raqamli 
oqimni ajratish jarayonini koʼrib chiqaylik (2-rasm). Buning uchun 140 Mbit/s 
tezlikli raqamli oqim MUX-140 multipleksori orqali, 34 Mbit/s tezlikli raqamli 
oqimlarga ajratiladi. Soʼngra bu signal MUX-34 orqali 8 Mbit/sek tezlikli raqamli 
oqimlarga ajratiladi. Nihoyat MUX-8, orqali 2 Mbit/s tezlikli raqamli oqimga 

---

13 
ajratib olish mumkin. Аgar 2 Mbit/s tezlikli raqamli oqimni yuqori tezlikdagi 
raqamli oqimga birlashtirmoqchi boʼlsak, yana bir necha marta xuddi shu jarayonni 
teskarisini amalga oshirish lozim. Bu esa, oʼz navbatida uskunaviy qiyinchiliklarni, 
sinxronizatsiya muammolarini yuzaga keltiradi va xatoliklarni kelib chiqishiga 
sabab boʼladi; raqamli kommutatsiya uchun kerakli boʼlgan sinxronizatsiya 
birinchi satxdagi signallardagina bajariladi, yuqori satxdagi raqamli signallar 
sinxron yemas; 
-PDH tizimlari turli tipdagi kabellar, asosan mis oʼtkazgichli kabellarni qoʼllash 
uchun moʼljallangan. Liniya traktidagi uzatish tezligi va kodlar, kabelning ishlash 
shartini belgilaydi. Bu parametrlar standartlashmagan va turli ishlab 
chiqaruvchilarda turlichadir; 
-tizimda koʼpgina oʼzgartirishlar (bloklarni oʼzgartirishlar yoki yoqib ulashlar) qoʼl 
yordamida amalga oshiriladi;
-boshqaruv va nazorat qilish qiyin, buning uchun qoʼshimcha boshqaruv tarmogʼi 
va tizimni tashkil qilish kerak;
-PDHning yana bir asosiy kamchiligi, tarmoqni avtomatik nazorat qilish va 
boshqaruvning deyarli yoʼqligi. Bularsiz yuqori sifatli xizmat koʼrsatuvchi 
ishonchli tarmoqni tashkil qilish mumkin yemas. PDHda uncha katta boʼlmagan 
hajmda bunday vositalar mavjud, lekin ular standartlashmagan. Shu sababli xar xil 
ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan nazorat va boshqaruv tizimlari bir-biri 
bilan chiqisha olmaydi. 
2-rasm. PDH asosidagi sxemada 140 Mbit/s tezlikli raqamli oqimdan 2 Mbit/s 
tezlikli raqamli oqimni ajratish usuli. 
140
140 
1
4
1
4
3
4 
3
4 
8 
8 
2 

---

14