Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalar va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALAR VA

KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Pedagogika va psixologiya

Mustaqil ish

Mavzu: Muammoli o’qitish metodi

Bajardi: 217-18 guruh talabasi Muyasarova Sevinch

22- variant

Reja:

1. Kirish

2.Muammoli o’qitish texnologiyasi bosqichlari .

3.Muammoli tizim.

4.Muammoli vaziyat

5.Xulosa.

Kirish

Har bir metod ma'lum ta'limiy vazifani muvaffaqiyatli hal etish, qolganlari esa birmuncha samarasiz bo'lishi mumnkin. Universal ta'lim metodiari mavjud emas, shu bois darsda turli ta'lim metodlaridan yoki ularning majmuasidan foydalanish mumkin. Ta'lim metodlarini tanlash quyidagi mezonlar asosida aniqlanadi:

—didaktik maqsad asosida;

—ta'lim mazmuni asosida;

—o'quvchilarning o'quv ko'nikmalarini egallash va rivojlanish darajasi asosida;

—o'qituvchining tajribasi va kasbiy tayyorgarlik darajasi asosida.

O'qituvchi tomonidan qo'llanilayotgan ta'lim metodlari majmuasi boshlang'ich sinflardan yuqori sinflarga o'tish asosida o'zgarib hamda murakkab xususiyat kasb eta boradi. Ushbu jarayonda ayrim metodlarni qo'llash chastotasi oshsa, ayrim metodlarni qo'llashga bo'lgan ehtiyoj kamayadi. Ta'lim metodlaridan foydalanish ko'Iami, holati o'qituvchining kasbiy tayyorgarligi va mahorati darajasiga bog'liq holda o'zgaradi.

Ya.Lerner va M.N.Skatkinlarning qarashlariga ko’ra

1. Izohli-tasvirli

2. Reproduktiv

3. Evristik yoki qisman-izlanuvchan muammoli bayon

4. Tadqiqotchilik

1.Muammoli o’qitish texnologiyasi bosqichlari .

Muammoli o’qitish texnologiya-si mohiyatini o’qituvchi tomonidan talim oluvchilarni o’quv ishlarida muammoli vaziyatni vujudga keltirish va o’quv vazifalarini, muammolarini va savollarini xal qilish orqali yangi bilimlarni o’zlashtirish bo’yicha ularning bilish faoliyatini boshqarishni tashkil etadi.
Maqsadi – nafaqat ilmiy bilishning natijalarini sinchliklab tahlil qilish, o’rganishdan iborat bo’lmay, tinglovchining bu natijalarini olish jarayonini o’rganishdan, bilish faoliyatini va uning ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishdan iborat. Muammoli o’qitish texnologiyasi bosqichlari:

-muammoli vaziyat

-o’quv muammosi

-o’quv muammosini yechish uchun izlanish

-muammoning yechilishi


2.Muammoli tizim .

Muammoli metodning mohiyati mashg'ulotlar jarayonida muammoli vaziyatlarni yaratish va yechishdan iborat bo'lib, uning asosida didaktik ziddiyatlar yotadi. Ziddiyatlarni bartaraf etish nafaqat ilmiy bilish yo'li balki, shu bilan birga o'quv yo'li hamdir. Bu metodni quyidagi chizma yordamida ifodalash mumkin:

Muammoli o’qitish metodining tuzilmasi

Muammoli ta'lim konsepsiyasining asosiy tushunchalari «muammoli vaziyat», «muammo», «muammoni topish» kabilar hisoblanadi.

3.Muammoli vaziyat.

Muammoli vaziyat bu metodning dastlabki ko'rinishi hisoblanib, o'zida subyektning aniq yoki qisman tushunib yetilgan muammoni ifodalaydi, uni bartaraf etish yangi bilimlar, usullar va harakat ko'nikmalarini o'zlashtirishni taqozo etadi. Agar o'quvchida qiyinchiliklarni yo'qotish yo'llarini izlab topish uchun boshlang'ich ma'lumotlar bo'lmasa, shubhasiz, muammoli vaziyat yechimini u qabul qilmaydi, ya'ni, muammoning yechimi uning ongida aks etmaydi. Fikrlash muammo mohiyatini tushunib yetilishi, ifodalanishi, mavjud bilim va ko'nikmalar majmuasi va izlanish tajribasi asosida muammoli vaziyatni qabul qilish bilanoq boshlanadi. Bu holda muammoli vaziyat muammoga aylanadi. Har bir muammo muammoli vaziyatni o'zida namoyon etadi, biroq, barcha muammoli vaziyat muammoga aylanavermaydi.

Ta’lim jarayonida muammoli metodni qo’llashga o’qituvchi va o’quvchilar tomonidan quyidagi harakatlar amalga oshiriladi:



Xulosa

Xulosa qilib aytganda muammoli o’qitish metodikasi Bu ta’lim beruvchini ta’lim oluvchilar bilan faol o’zaro harakatni tashkillashtirish yo’li bo’lib, bunda taqdim etilgan muammoli ta’lim mazmunini yechishda ular munozara yuritadilar, fikr yuritishni o’rganadilar, bilimlarni ijodiy o’zlashtiradilar . Alohida fikrlashni, bilimlarni mustahkamlash va amaliy faoliyatda ijodiy qo’llashni ta’minlaydi Ta’lim oluvchilarning shaxsiy intilishlari, bilish qiziqishlarini shakllantiradi, fikrlash qobiliyatlarini rivojlantiradi, ta’lim oluvchilarning dialektik fikrlashini shakllantirish va rivojlantirishiga yordam beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.Lea Chapuis. Pedacocy. Embedding Learning Technologies. Modul 1. Educational Technology Use and Design for Improved Learning Opportunities,Mehdi KhosrowPour, USA, 2014.

2.Educational Psychology, Kelvin Seifert and Rosemary Sutton, Switzerland, 2010, the Jacobs Foundation.

3. Karimova V.M., va boshkalar “Pedagogika. Psixologiya”. O’quv o’qllanma. -T.: 2012.-380 bet.

4. Ochilova G.O., “Pedagogika. Psixologiya” fanidan ukuv uslubiy majmua -T.: 2016. - 420 - bet