Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва

2.Soliqlarning turkumlanishi 
 
 Soliqlarni turkumlash
  –  soliqlarni muayyan xarakterli belgilari, ya’ni undirish usullari, 
qo‘llaniladigan stavkalar turi, soliqlar imtiyozlari va hokazolar bo‘yicha guruhlashdir. 
Soliqlarni turlari bo‘yicha turkumlashga bir necha belgilar asos qilib olingan. Xalqaro 
amaliyotda ikkita asosiy tasnif guruhlari qabul qilingan bevosita va bilvosita soliqlar. Ushbu 
guruhlar soliq solish obyektiga va to‘lovchi bilan davlat o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarga 
bog‘liqdir.  
O‘zbekiston Respublikasida soliqlarning turkumlanishining tasviri quyidagi 22-rasmda aks 
ettirilgan. 
Bevosita soliqlar
  bevosita daromad va mol-mulk belgilanadi (soliqqa tortishning bevosita 
shakli), ya’ni bevosita soliqlarni o‘zil-kesil to‘lovchisi daromad oluvchi (mol-mulkka egalik 
qiluvchi va h.k.) xo‘jalik subyekti hisoblanadi.  
Soliq to‘lovchining daromadi (ish haqi, foyda, foizlar va boshqalar) va mol-mulki (erlar, 
uylar, qimmatli qog‘ozlar va boshqalar) qiymati bevosita soliqlar obyektidir.  
Bevosita soliqlar o‘z navbatida, real va shaxsiy bevosita soliqlarga bo‘linishi mumkin. 
Bevosita real soliqlar deganda shunday soliqlar tushiniladiki, ular mol-mulk yoki daromadlarning 
turli xillariga solinadi hamda obyektning haqiqatda keltiradigan daromadini hisobga olmasdan, uni 
taxminiy baholash asosida undiriladi. Hozirgi vaqtda real soliqlarning roli katta emas. Bevosita  

---

 
 
 
100
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22-rasm.