MILLIY IQTISODIYOTGA CHET EL KAPITALI VA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARNI JORIY ETISHNING ZARURLIGI VA USTUVOR YO’NALISHLARI F.F.Saidov (TATU, assistent) Hech kimga sir emaski, vatanimiz mustaqillikka erishganidan keyin mamlakatimiz
iqtisodiyotida chuqur iqtisodiy islohotlar amalga oshirila boshlandi. Ana shunday murakkab sharoitda
prezidentimiz tashabbusi bilan iqtisodiyotimizga chet el kapitalini kiritishga katta yo‘l ochib berildi.
Buning sababi, chet el investitsiyasi o‘z iqtisodiyotini endi rivojlantirayotgan mamlakat hayotida
muhim ahamiyat kasb etadi. Aynan shu masalaga prezidentimiz I.A. Karimov quyidagi fikrni
bildirganlar:
«O’zbekistonga kiritilayotgan investitsiyalar, ayniqsa, to‘g‘ridan-to‘g‘ri kelayotgan sarmoya oqimi har bir kishi, umuman jamiyat hayoti uchun suv va havodek zarur». Mamlakatga
chet el investitsiyasini jalb etishning jahon tajribasi ham (Xitoy, Janubiy Koreya, Janubi-Sharqiy Osiyo
mamlakatlari chet el kapitalini jalb etishning ochiq siyosatini qo‘llaganlar va bu siyosat ularning
iqtisodiyotiga juda katta ijobiy ta’sir ko‘rsatgan) buning yaqqol isboti bo‘la oladi.
Hozirgi davrda iqtisodiy islohotlar sharoitida yuzaga kelgan vaziyat chet el investitsiyasiga
yangicha yondashishni talab qilmoqda. Bu yondashuv quyidagi qoidalardan kelib chiqadi:
❖
Chet el kapitalining kirib kelishi uchun qulay muhit yaratish;
❖
Investitsiya resurslarini birinchi navbatda iqtisodiyotning ustuvor sohalariga yo‘naltirish;
❖
Chet el kapitalini jalb etish orqali mamlakatda mavjud ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni
bartaraf etish;
Har qanday mamlakat uchun milliy iqtisodiyotga chet el kapitali va zamonaviy texnologiyalarni
jalb etish, iqtisodiy rivojlanishda muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki iqtisodiyotda invetitsiya qancha
ko‘p bo‘lsa, unga yarasha shuncha bo‘sh ish o‘rni yaratiladi va natijada aholi bandligi ta’minlanadi,
mamlakat iqtisodiyotini modernizatsiya va diversifikatsiya qilishda muhim qadamlar tashlanadi.
O’zbekistonda ham har yili bir necha milliard AQSH dollari miqdorida chet el kapitali kiritiladi.
Mamlakatimizga kirib kelayotgan investitsiya hajmi o‘sish sur’atlari ijobiy dinamikaga ega. Birgina
2014-yilni oladigan bo‘lsak, O’zbekistonda iqtisodiyotga jalb qilingan investitsiyalar hajmi 10,9 foizga
o‘sdi va AQSH dollari hisobida 14 millard 600 million dollarni tashkil etdi. Bunda jami kapital
qo‘ymalarining 21,2 foizdan ortig‘i yoki 3 milliard dollardan ziyodini xorijiy investitsiya va kreditlar
tashkil qildi. Ularning to‘rtdan uch qismi to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalardir.